یک متخصص روانشناسی ورزشی معتقد است که مدیریت نشدن رفتارها، سطح انگیختگی و اضطراب کادر فنی و بازیکنان تیم ملی فوتبال در جام ملت های آسیا باعث شد که ایران نتواند عملکردی باثبات در همه بازی هایش در این رقابت ها داشته باشد.
به گزارش سوشال لند، تصور تقابل با ژاپن در فینال جام ملت های آسیا باعث شد که پس از پیروزی تیم ملی مقابل سامورایی ها در مرحله یک چهارم نهایی این رقابت ها با نمایشی کم نقص، اغلب اهالی فوتبال به پایان طلسم 49 ساله نرسیدن به بام آسیا امیدوار شوند اما تمام این رویابافی ها در مرحله نیمه نهایی و با شکست 3 بر 2 مقابل قطر از بین رفت.
در روزهای اخیر اظهارات مختلفی از سوی کارشناسان و اعضای کادر فنی تیم ملی درباره عملکرد فنی ایران در جام ملت های آسیا صورت گرفت اما یک جنبه از عملکرد تیم ملی نادیده گرفت شد که جنبه روانشناسی است. در همین رابطه سوشال لند به سراغ محمد کاظم واعظ موسوی، متخصص روانشناسی ورزشی و رییس مرکز روانشناسی ورزشی کمیته ملی المپیک رفت تا عملکرد تیم ملی را از این جنبه مورد بررسی قرار دهد.
در ادامه این گفت وگو را می خوانید:
ورزشکاران وقتی از کشور برای شرکت در تورنمنت خارج می شوند، بسیار نسبت به آن چیزی که در اطرافشان رخ می دهد مثلا به صحبت های گفته شده در نشست های خبری، حساس می شوند. فدراسیون می تواند یک مشاور مدیریت رفتار داشته باشد که کادر مربی گری بداند بهتر است در یک مصاحبه به چه چیزی اشاره کند و به چه چیزی نکند.
* تیم ملی ایران با وجود نمایش های خوبی که در جام ملت های آسیا داشت اما نتوانست عملکردی باثبات داشته باشد و مقابل تیم هایی که به نسبت ضعیف تر تصور می شدند، به مشکل برخورد. در همان کوران مسابقات به نداشتن تمرکز اعضای تیم ملی اشاره شد اما می خواهیم نظر شما، به عنوان یک متخصص در امر روانشناسی را جویا شویم. آیا چنین موردی به چشم شما آمد؟ اگر این مشکل وجود داشت، چه کسی باید آن را حل می کرد؟
اینکه حدود 49 سال است که ما نتوانسته ایم در جام ملت های آسیا سرافراز باشیم، احتمالا بی دلیل نیست. این یعنی حداقل یکی از مسیرهای موفقیت را طی نکرده ایم. هر چند در خیلی از جنبه ها پیشرفت داشتیم. فراز و فرود عملکرد تیم ملی و مشاهده رفتار کادر و بازیکنان هنگام بازی به یک واقعیت کاملا آشکار گواهی می دهد. اینکه به طور کلی هیجانات کنترل نمی شود. وقتی ما یک بازی را با انرژی کامل بازی می کنیم و یک بازی از هم گسیخته هستیم، نشان می دهد که نتوانسته ایم هیجانات را کنترل کنیم. وقتی می گوییم روانشناسی برای موفقیت ورزشکاران ما لازم است، فورا به سراغ بیماری روانی و گیر و گرفتاری نرویم و به مردم انگ نزنیم. روانشناسی شیوه مدیریت 90 دقیقه بازی است. وقتی یک فوتبالیست از رختکن به داخل زمین می رود تا بازی کند، روانش را در رختکن جا نمی گذارد بلکه با خودش به داخل زمین می برد. آن روان تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله رفتار کادر روی نیمکت و کنار زمین، رفتار تماشاگران، توقعات رسانه ها و سایر مطالبات ملی و میهنی و خیلی چیزهای دیگر است. حتی توقعات شخصی و انتظارات فردی و مسایل مادی تاثیرگذار است.
چطور باید این موضوع را کنترل کرد؟ ما مشاور مالی داریم، مشاور تدارکات داریم و اگر یک مشاور هم در بحث روانشناسی باشد، اشکالی ندارد. ورزشکاران وقتی از کشور برای شرکت در تورنمنت خارج می شوند، با توجه به تجربه ام می گویم که بسیار نسبت به آن چیزی که در اطرافشان رخ می دهد، حساس می شوند. مثلا به صحبت هایی که در نشست های خبری گفته می شود، به اطوار مصاحبه شونده ها و لحن گفتار افراد حاضر در نشست خبری حساس هستند. اینکه آیا درباره یک آینده درخشان صحبت می شود یا درباره دشواری تمرینات صحبت می شود یا درباره گذشته دردناک صحبت می شود؟ ما نیاز داریم که فدراسیون فوتبال و باقی فدراسیون ها در کنار تمام اقداماتی که برای سرافرازی تیم های ملی انجام می دهند، یک مشاور مدیریت رفتار هم داشته باشند که کادر مربی گری بداند بهتر است در یک مصاحبه به چه چیزی اشاره کند و به چه چیزی نکند. آیا باید به پیروزی در بازی امید داده شود یا باید صرفا به در پیش داشتن یک بازی خوب امید داده شود یا اینکه اصلا چیزی نگوییم و راجع به آمادگی بازیکنانمان صحبت کنیم. این یک جنبه است.
جنبه دیگر این است که ما باید بدانیم رفتار ما کنار زمین در صورتی که سنجیده نباشد، ممکن است روی ورزشکارانمان تاثیر بگذارد. هنگامی که پشت سر هم خطا می کنیم یا پاس هایمان و شوت های بی دقت می شود، نشان می دهد که آن حدی از کنترل که متکی بر سطح مناسبی از انگیختگی و سطح هیجان است، در ما وجود ندارد. من به عنوان رییس مرکز روانشناسی کمیته ملی المپیک پیشنهاد می کنم که فدراسیون فوتبال در کنار سایر اقداماتش به این موضوع هم فکر کند که چگونه می شود رفتار ورزشکاران را در تورنمنت های حساس مدیریت کرد؟ وقتی مدیریت رفتار به درستی انجام شود، ورزشکاران ما می توانند مهارت هایی را که بلد هستند به خوبی نشان دهند.
گمان می کنم بخشی از عملکرد بد بدون تمرکز ما مقابل قطر به دلیل ناتوانی تیم در کنترل سطح انگیختگی به خاطر حساسیتی بوده که در این بازی وجود داشته است. بنابراین من خیلی به اشباع شدن آن ها به خاطر پیروزی مقابل ژاپن اعتقادی ندارم.* به تاثیر اظهارات مربیان در نشست های خبری اشاره کردید. اغلب مربیان در نشست های خبری جام ملت های آسیا به لزوم همدلی و حمایت هواداران تاکید می کردند و صحبتی راجع به حواشی فعلی و گذشته خودشان و تیم هایشان نمی کردند. با این حال در نشست های خبری امیر قلعه نویی بارها اتفاق افتاد که صحبت از اتفاقاتی که در جام ملت های 2007 برایش افتاده، شد. آیا وقتی یک بازیکن چنین رفتاری از مربی اش می بیند، تمرکزش از بین نمی رود؟ این سوال را از این جهت مطرح می کنیم که بازیکن در چنین مواردی شاهد بیان شدن انگیزه های شخصی مربی اش است نه انگیزه و اهداف تیمی.
ای کاش من مصاحبه های آقای قلعه نویی را کامل گوش کرده بودم تا بتوانم به درستی راجع به آن نظر بدهم. حتما سرمربی تیم ملی دلایلی برای عنوان کردن چنین مواردی در نشست های خبری داشته ولی ما باید به اثرات صحبت هایمان فکر کنیم. به نظر می رسد باید در مصاحبه های قبل از بازی، تاکید ما روی جهت دهی انرژی ورزشکاران برای آن بازی باشد و هیچ چیزی غیر از آن نگوییم. لزومی ندارد که ما تحلیلی از رویدادهای گذشته بکنیم چون اگر قرار باشد چنین رویه ای داشته باشیم، در تورنمنت های بعدی هم باید راجع به تورنمنتی که در حال حاضر در آن حضور داریم، صحبت کنیم. ما باید انرژی ورزشکارانمان را به سوی یک بازی منسجم تر هدایت کنیم. اینکه چه چیزهایی باید در این راستا گفته شود بستگی به آمادگی تیم ها دارد که تیم مشاور سرمربی محترم باید این کار را بکند.
* بازی با ژاپن هم برای کادر فنی تیم ملی و هم برای ملی پوشان انگیزهای زیادی به همراه داشت چرا که کادر فنی برای تثبیت حضورش در تیم ملی نیاز به برد مقابل ژاپن داشت و برای بازیکنان هم زخم باخت به این تیم در جام ملت های 2019 هنوز تازگی داشت. این انگیزه بالا باعث شد که ایران در بازی با ژاپن با تمام تمرکز وارد میدان شود و نمایشی کم نظیر در سال های اخیر از خود نشان دهد. با این حال پس از شکست مقابل قطر این فرضیه به وجود آمد که اعضای تیم ملی پس از پیروزی برابر ژاپن اشباع شده اند و به همین دلیل در بازی با قطر تمرکز کافی نداشتند و نتوانستند موقعیت هایشان را گل کنند و اشتباهات دفاعی باعث شد که در نهایت به میزبان ببازیم و به فینال نرسیم. به نظر شما این فرضیه درست است؟
فدراسیون فوتبال از همین امروز می تواند یک گروه مشاوره برای مدیریت رفتار مربیان و ورزشکاران ایجاد کند. برخی از باشگاه های داخلی خودمان هم چنین مشاورانی دارند. گوش کنید و اگر میل نداشتید، استفاده نکنید اما این یک اولویت است.این را باید از بازیکنان بپرسید ولی وقتی من و شما می دانیم که خطرناک ترین تیم در یک تورنمنت، میزبان است و آن هم میزبانی که سرمایه گذاری زیادی کرده، حتما ورزشکاران ما هم این موضوع را می دانستند. گمان می کنم بخشی از ناتوانی تیم در کنترل سطح انگیختگی به خاطر حساسیتی بوده که در بازی با قطر وجود داشته است. بنابراین من خیلی به اشباع فکر نمی کنم ولی تاکید می کنم که باید سطح انگیختگی و اضطراب را از ابتدا بیاموزیم. خیلی از ورزشکاران ما به خوبی می دانند که چگونه می توانند خودشان را مدیریت کنند ولی وقتی در جمع قرار می گیرند تحت تاثیر هیجانات دیگران هستند. این را باید بیاموزند. کار سختی هم نیست چرا که قهرمانان ما افرادی باهوش، فرهیخته و تحصیل کرده هستند و می توانند به سرعت یاد بگیرند.
* با توجه به در پیش بودن انتخابی جام جهانی 2026، جام جهانی 2026 و همچنین جام ملت های 2027، راهکار پیشنهادی شما برای رسیدگی به این جنبه از یک تیم فوتبال چیست؟ فدراسیون فوتبال چه کار می تواند بکند؟
فدراسیون ما همه گونه مشاور دارد ولی مشاور مدیریت رفتارش کیست؟ این کار شاید با یک نفر هم درست نشود. فدراسیون فوتبال از همین امروز می تواند یک گروه مشاوره برای مدیریت رفتار مربیان و ورزشکاران ایجاد کند. وقتی باشگاه های بزرگ مشاور دارند چرا ما نداشته باشیم؟ من این صحبت ها را در شرایطی عنوان می کنم که برخی از باشگاه های داخلی خودمان هم چنین مشاورانی دارند. عجیب است که فدراسیون فوتبال تا به حال چنین اولویتی نداشته است. این یک اولویت است. لزومی نیست که از نتایج این مشاوره استفاده کند ولی نمی توان حرف حساب را گوش نکرد. گوش کنید و اگر میل نداشتید، استفاده نکنید. در نتیجه لازم است در کنار تمام کمیته هایی که در فدراسیون فوتبال هست، یک کمیته مهارت های ذهنی و مدیریت رفتار هم در فدراسیون ایجاد شود.
* پس این نیاز را شما می بینید؟
حتما همینطور است.
پایان خبر سوشال لند
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "نیاز مبرم تیم ملی به مشاور مدیریت رفتار/ آیا قلعه نویی سنجیده صحبت می کند؟" هستید؟ با کلیک بر روی ورزشی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "نیاز مبرم تیم ملی به مشاور مدیریت رفتار/ آیا قلعه نویی سنجیده صحبت می کند؟"، کلیک کنید.
