رسول سلیمی: شی جین پینگ برای اولین بار پس از پنج سال به اروپا سفرکرده است. کارشناسان سیاسی معتقدند سفر رهبر چین به فرانسه، صربستان و مجارستان باهدف تضعیف وحدت اروپا در تجارت با امریکا و پیشبرد هدف چین برای ایجاد نظم جهانی جدید هدف گذاری شده است. این رویداد مهم تاریخی که رسانه های غربی آن را “انفجار هسته ای دیپلماتیک” نام گذاری کردند، گفتمان عمومی را در غرب برانگیخته و تاثیر زیادی بر چشم انداز بین المللی این کشور داشته است. مشابه این فضا در افکار عمومی غرب، در جریان سفر ریچارد نیکسون رییس جمهور سابق امریکا به چین در سال 1972 رخ داد.
در آن زمان، ژنرال شارل دوگل، رییس جمهور وقت فرانسه، خاطرنشان کرد که فرانسه باید مستقیماً به صدای چین گوش دهد و دولت هایی که هنوز راهبرد صبر و انتظار را دنبال می کنند، دیریازود از فرانسه پیروی خواهند کرد.
وابستگی روزافزون چین و اروپا به یکدیگر
این در حالی است که برخلاف تمایز دیدگاه های سیاسی غربی ها با چین، موفقیت اقتصادی این کشور تا حد زیادی مدیون سیستم تجارت آزاد جهانی است که در سال 2001 به ان پیوسته است. چین از آن سال تا به امروز سیستم اقتصاد بزرگ صادرات محور خود را وابسته به عرضه ثابت انرژی و دسترسی به بازارهای عمده در جنوب شرقی اسیا، اروپا و امریکای شمالی کرده است.
این به نوبه خود، پکن را به یک گره پیچیده روابط با ایالات متحده، اتحادیه اروپا، روسیه و تعدادی از کشورهای منطقه ای در سراسر جهان تبدیل کرده، جایی که وابستگی متقابل با رقابت شدید و گاهی اوقات جنگ های تجاری همراه شده است. در این مسیر کشورهای پیرو کورکورانه ایدیولوژی های سیاسی، بازنده اصلی زمین بازی ابرقدرت هایی همچون چین و روسیه هستند که توانسته اند با حفظ مصالح سیاسی خود، منافع تجاری کشورشان را در پیوند با غرب تضمین کنند.
بنابراین، اگر بحران اشکال در نظم جهانی و جنگ روسیه و اوکراین را در بالای این تصویر از منازعه جهانی قرار دهیم، در مقیاس بزرگ تری شاهد چالش های پیش روی شی جین پینگ رییس جمهور چین خواهیم بود که کلید حل آن را در رویارویی با امریکا، اتخاذ رویکردی مبتنی بر گفتگوی پیچیده با اروپا هم زمان در ارتباط با روسیه قرار داده است.
هندسه در حال تغییر پارادایم جهانی چندقطبی، چین را به اقدام برای حفظ منافعش سوق داده است. ازآنجا که رویارویی با امریکا اجتناب ناپذیر است و روابط با مسکو مثبت به نظر می رسد، اروپا در حال تبدیل شدن به تمرکز تعیین کننده وزن چندقطبی ها در جهان آینده است. در چنین صورت بندی وفاداری کشورهای اتحادیه اروپا به موضوع نبرد بین واشنگتن و پکن برای نفوذ در مبارزه ژیوپلیتیکی در حال ظهور تبدیل شده است.
اگر چه اتحادیه اروپا در تیوری با ایالات متحده همسو است؛ اما از طریق تسلط خود بر نهادهایی مانند ناتو بر سیاست خارجی چین که برای سال های سال بر تلاش برای جلوگیری از اعمال نفوذ اتحادیه اروپا متمرکز بود اثرگذاشته و حالا چین را به بازیگری تبدیل کرده که از میان متحدان امریکا در حال یارگیری سیاسی است. برای این منظور چین به دنبال حفظ روابط اقتصادی آزاد با اروپا است و تلاش دیپلماتیک گسترده ای را برای ارتباط با اروپا اختصاص داده است. ازاین رو رهبر چین سفر خود را به سه کشور اروپایی که در حال حاضر نسبت به پکن ارتباطات مطلوب تری دارند آغاز کرد. فرانسه و مجارستان در اتحادیه اروپا و صربستان در خارج از اتحادیه.
ستون های تکیه گاه چین در اروپا
امانویل ماکرون رییس جمهور فرانسه که پیش گام استقبال از رهبر چین بود باهدف تبادل غلات، تعامل با پکن را حتی بعد از جنگ اوکراین ادامه داده و حتی سال گذشته خودش از چین بازدید کرد. اما از دیدگاه سنتی، مشتاق ترین کشور بزرگ اتحادیه اروپا نسبت به چین، المان است بااین حال، سیاست المان بعد از جنگ اوکراین به منازعه با چین تبدیل شده است، زیرا وزارت امور خارجه آلمان تحت کنترل نو محافظه کاران سبز است که تلاش می کنند روابط این کشور با پکن را تضعیف کند.
البته این امر با مقاومت لابی صنعت المان مواجه شده است، درحالی که اندیشکده های تحت حمایت امریکا نیز تلاش می کنند روابط المان با چین را با انتشار گزارش های اطلاعاتی که تصویر چین را تضعیف می کند تحت تاثیر قرار دهند. در نتیجه، از نظر سیاسی برای شی مناسب نیست که از المان بازدید کند و بنابراین او فرانسه را انتخاب کرد.
مقصد دوم رهبر چین، مجارستانی بود که تحت رهبری ویکتور اوربان است که طرف داری از پکن در کل اتحادیه اروپا شناخته شده است. اوربان سیاست خارجی خود را در ارتباط با روسیه نیز گسترش داده است. بااین حال، بوداپست یک شریک بسیار مهم برای پکن است؛ زیرا به عنوان دروازه ای برای سرمایه گذاری چین و سایر پروژه ها برای تقویت خود در قاره اروپا عمل می کند.
از سوی دیگر مجارستان یک موقعیت استراتژیک ویژه در اروپای مرکزی و بالاتر از بالکان دارد. جایی که پایانه یکی از کریدور اقتصادی چین است که با بندر پیره یونان اغاز می شود و بین یونان و مجارستان صربستان قرار دارد. اگرچه صربستان بخشی از اتحادیه اروپا نیست، اما یک کشور بسیار مهم در بالکان است که به دلیل بمباران گسترده ناتو علیه ان در دهه 1990، روابط سردی با غرب دارد. از سوی دیگر این کشور با فشار برای ادغام در اتحادیه اروپا و مسیله حاکمیت بر کوزوو مواجه است. در نتیجه، رفاه صربستان به توانایی ان در برقراری روابط با قدرت های شخص ثالث مانند روسیه و چین برای تضمین نفوذ ژیوپلیتیکی مرتبط است.
بنابراین برای چین، صربستان به یکی دیگر از نقاط تمرکز برای نفوذ در اروپا تبدیل شده است. از زمان اغاز درگیری اوکراین، موضع چین در مخالفت با گسترش نهادهای غربی به تقویت روابط با بلگراد به عنوان بخشی از تلاش پکن برای حفظ جای پای خود در قاره اروپا تبدیل شده است تا هم از نظر سیاسی و هم از نظر اقتصادی به عنوان یک گذرگاه تجاری و با استفاده از نقش خود به عنوان بخشی از کریدور بالکان بهره برداری کند. از این رو، شی قصد دارد روابط خود را با صربستان ارتقا دهد و امیدوار است که صربستان در نهایت به بریکس بپیوندد.
تضعیف امریکا؛ محور اصلی اهداف استراتژیک چین در اروپا
بنابراین، درحالی که سفر شی به فرانسه به عنوان یکی از کشورهای پیشرو اتحادیه اروپا، برای اطمینان از این است که این بلوک علیه پکن متحد نشود، سفر او به صربستان و مجارستان استراتژیک به نظر می رسد؛ زیرا او از آنها به عنوان ستون های اطمینان از روابط تجاری چین با اروپا استفاده می کند.
برخی تحلیلگران معتقدند سفر شی به اروپا بخشی از تلاش پکن برای تضعیف وحدت اروپا و درعین حال تعمیق جای پای خود در اتحادیه اروپا از طریق روابط اقتصادی با مجارستان است. در این راستا پکن، فرانسه را به عنوان یک حلقه ضعیف در اتحادیه اروپا شناسایی کرده که به طور بالقوه می تواند به دلیل تلاش های امانویل ماکرون، رییس جمهور فرانسه برای “خودمختاری استراتژیک” بر امریکا تاثیر بگذارد و دولت چین فکر می کند که می تواند از مجارستان و صربستان نیز برای نفوذ در اروپای مرکزی و شرقی استفاده کند.
در همین حال، خبرگزاری دولتی شینهوا گفته که تصمیم چین برای افزایش روابط با مجارستان “آخرین گام چین برای تعمیق همکاری با کشورهای اروپای مرکزی و شرقی” است. برخی ناظران سیاسی می گویند یکی از ابتکارات چین برای به چالش کشیدن وحدت اتحادیه اروپا، کاهش تلاش های این بلوک برای اجرای بخش های کلیدی دستور کار امنیت اقتصادی آن است. موضوعی که مرتبط است با تلاش اتحادیه اروپا در ماه های اخیر، به منظور بررسی چندین محصول نرم افزاری چینی که حساسیت دستگاه های امنیتی اروپا را به خود جلب کرده است.
ارزیابی مجدد اهمیت روابط چین و روسیه
کارشناسان روابط بین الملل می گویند تور شی جین پینگ اهداف بسیار گسترده تری نسبت به پرداختن به مشکلات واردات خودروهای الکتریکی چینی به اروپا یا حتی آنچه اروپایی ها رقابت ناعادلانه می پندارند داشته و به نظر می رسد غیرقابل قبول بودن شکست روسیه برای چین به عنوان یک اصل محوری در مذاکره رهبر چین با اروپایی ها دنبال شده است.
در مقابل انتظار اروپا مبنی بر اینکه چین به هر شکلی بر روسیه فشار خواهد آورد، دور از انتظار است. چرا که پکن توانسته است با واقعیت های جنگ سازگار شود، خطرات مرتبط با آن را محدود کند، از ضعف و آسیب پذیری روسیه بیشترین استفاده را ببرد و آمادگی خود را برای ایفای نقش میانجی و مشارکت فعال در حل وفصل این بحران نشان دهد. درعین حال، اروپا نقش کلیدی در استراتژی بزرگ چین ایفا می کند: اگر روابط آن با ایالات متحده تضعیف شود و اگر روابط بین دو قطب مخالف اوراسیا که بخشی از آن با حمله روسیه به اوکراین نابود شده، بتواند بازسازی شود، موقعیت چین در هندسه چندقطبی جهان بسیار قوی تر خواهد شد. سیاستی که نیازمند چرخش در روابط پکن با روسیه است.
311213
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "چین به دنبال تغییر هندسه جهانی؛ یارگیری چین در اروپا علیه امریکا" هستید؟ با کلیک بر روی بین الملل، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "چین به دنبال تغییر هندسه جهانی؛ یارگیری چین در اروپا علیه امریکا"، کلیک کنید.
