برنامه HES را چطور نصب کنیم؟

برای پاسخ به این سوال، باید بگم که خبر خوب اینه که دیگه نیازی به نصب و استفاده از برنامه HES (Hayat Eve Sığar) برای سفر به ترکیه یا تردد داخلی ندارید! از تاریخ ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ (۶ مارس ۲۰۲۲)، دولت ترکیه تمامی الزامات مربوط به کد HES رو لغو کرده و مسافران و مقیمان ترکیه می تونن بدون نگرانی از این بابت، به راحتی سفر و تردد کنن.

شاید براتون سوال پیش بیاد که پس چرا هنوز خیلی ها دنبال «برنامه HES» می گردن و می خوان بدونن چطوری نصبش کنن؟ خب، دلایل مختلفی می تونه داشته باشه. بعضی ها ممکنه اطلاعات قدیمی داشته باشن و هنوز فکر کنن این کد اجباریه. بعضی ها هم شاید صرفاً از روی کنجکاوی یا برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این سیستمی که یه زمانی بخش مهمی از زندگی توی ترکیه بود، دنبالش باشن. خلاصه، هر دلیلی که داشته باشید، توی این مقاله قراره همه چی رو براتون روشن کنیم؛ از اینکه HES کد اصلاً چی بود و چه کاربردهایی داشت، تا وضعیت فعلیش و البته، اگه باز هم خیلی کنجکاو بودید، چگونگی نصب برنامه اون (که دیگه واقعاً نیازی بهش نیست).

HES کد (Hayat Eve Sığar) چیست؟

یادتونه دوران اوج کرونا چقدر همه چی عجیب و غریب بود؟ هر کشوری یه راهی برای کنترل این مهمون ناخونده پیدا کرده بود. ترکیه هم یکی از کشورهایی بود که خیلی زود دست به کار شد و یه سیستم جامع برای مدیریت بیماری به اسم HES کد رو راه اندازی کرد. HES مخفف عبارت ترکی «Hayat Eve Sığar» هست که به فارسی یعنی «زندگی در خانه می گنجد». اسمش هم دقیقاً فلسفه پشت این برنامه رو نشون می داد: بمونید خونه تا زندگی از بین نره و اگه مجبورید برید بیرون، مراقب باشید.

HES کد یه جورایی مثل یه شناسنامه سلامت موقت و شخصی بود که هر کس باید برای خودش می گرفت. هدف اصلی این کد چی بود؟ این بود که دولت بتونه رفت وآمدهای مردم رو رصد کنه، وضعیت سلامتیشون رو بدونه و اگه کسی مبتلا بود یا با یه بیمار در تماس بود، بتونه به بقیه هشدار بده تا زنجیره انتقال رو قطع کنن. مثلاً، فکر کنید قراره برید یه جایی، قبلش باید HES کدتون رو نشون می دادید. اگه خدای نکرده وضعیتتون قرمز بود یا با کسی در تماس بودید که کرونا داشت، اجازه ورود پیدا نمی کردید. اینطوری می خواستن شلوغی ها رو کنترل کنن و نذارن ویروس راحت پخش بشه.

این کد برای هر نفر به صورت اختصاصی صادر می شد و یه جورایی تاریخ انقضا هم داشت. یعنی نمی تونستید یه بار بگیرید و تا ابد ازش استفاده کنید؛ باید حواستون به اعتبارش می بود. همه این کارها برای این بود که اطلاعات دقیق و به روزی از وضعیت سلامت جامعه در دسترس باشه و بتونن تصمیم های درستی برای مقابله با پاندمی بگیرن. خب، حالا که یه آشنایی کلی با HES کد پیدا کردید، بریم سراغ مهم ترین سوال.

آیا HES کد در حال حاضر برای سفر به ترکیه یا تردد داخلی الزامی است؟ (مهم ترین نکته ای که باید بدانید!)

بگذارید همین اول کار خیال همه رو راحت کنم و آب پاکی رو بریزم روی دستتون: خیر، به هیچ وجه!

احتمالاً این قسمتیه که خیلی از شما دنبالش بودید و بابتش به این مقاله اومدید. باید با قاطعیت بگم که از تاریخ ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ (برابر با ۶ مارس ۲۰۲۲)، کد HES و تمام الزامات مربوط به اون در ترکیه، کاملاً لغو شده. این یعنی چی؟ یعنی دیگه وقتی می خواید برید ترکیه، نه برای وارد شدن به خود کشور، نه برای سفر کردن بین شهرهای مختلف ترکیه (مثلاً با هواپیما، اتوبوس یا قطار) و نه برای رفتن به جاهای عمومی مثل پاساژها، رستوران ها، موزه ها و… نیازی به ارائه HES کد ندارید.

چند تا نکته مهم دیگه هم در مورد این تغییرات هست که حتماً باید بدونید:

• تست PCR و گواهی واکسیناسیون: در حال حاضر، ترکیه هیچ الزامی برای ارائه تست PCR منفی یا گواهی واکسیناسیون برای ورود به کشور نداره. البته، همیشه توصیه می کنیم که قبل از سفر، آخرین قوانین و مقررات رو از منابع رسمی چک کنید، چون ممکنه شرایط اضطراری یا تغییرات کوچیکی پیش بیاد که البته خیلی بعیده.
• دلیل لغو: دولت ترکیه این تصمیم رو بعد از کاهش چشمگیر آمار مبتلایان و قربانیان کرونا و رسیدن به یه وضعیت پایدارتر در نظر گرفت. هدف این بود که زندگی به روال عادی برگرده و گردشگری هم دوباره رونق بگیره.

پس، اگه قصد سفر به ترکیه رو دارید یا توی ترکیه زندگی می کنید، با خیال راحت برنامه ریزی کنید. تنها کاری که باید بکنید، مثل هر سفر دیگه ای، چک کردن قوانین ویزا (در صورت نیاز) و تاریخ انقضای پاسپورتتونه. دیگه لازم نیست نگران HES کد باشید یا فکر کنید چطوری باید نصبش کنید.

از تاریخ ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ (۶ مارس ۲۰۲۲)، کد HES و تمامی الزامات مرتبط با آن در ترکیه لغو شده و دیگر برای ورود به ترکیه، تردد داخلی یا ورود به اماکن عمومی اجباری نیست.

برنامه HES (Hayat Eve Sığar) چه کاربردهایی داشت؟ (یادی از گذشته)

حالا که خیالتون راحت شد HES کد دیگه اجباری نیست، شاید بد نباشه یه مرور تاریخی داشته باشیم و ببینیم این برنامه توی دوران خودش چه کارهایی می کرد و چه امکاناتی به مردم می داد. این بخش بیشتر جنبه اطلاعات عمومی و یادآوری گذشته رو داره:

1. دریافت و مدیریت HES کد شخصی: خب، اولین و مهم ترین کاربردش این بود که از طریق این برنامه می تونستید برای خودتون HES کد بگیرید و کدتون رو مدیریت کنید. یعنی تاریخ اعتبارش رو ببینید، کد جدید بسازید یا کدهای قبلیتون رو چک کنید.
2. نمایش نقشه ریسک کرونا: یکی از قابلیت های جالب برنامه، نشون دادن نقشه ریسک کرونا بود. یعنی می تونستید ببینید کدوم مناطق شهر وضعیت قرمز، نارنجی یا سبز دارن. اینطوری مردم می تونستن با آگاهی بیشتری تصمیم بگیرن که به کدوم مناطق برن یا نرن. یه جورایی مثل چراغ راهنمایی بود برای وضعیت کرونا.
3. دریافت اطلاعات سلامتی و تماس با بیماران: اگه خدای نکرده تست کرونای کسی مثبت می شد، اطلاعاتش توی این سیستم ثبت می شد. اگه شما با اون فرد توی یه زمان و مکان خاص بودید، برنامه بهتون هشدار می داد که ممکنه با یه بیمار در تماس بودید و بهتره مراقب خودتون باشید یا تست بدید. این کمک می کرد تا افراد مشکوک زودتر شناسایی بشن.
4. درخواست ماسک: در مقطعی از پاندمی که ماسک کمیاب شده بود یا دولت می خواست اونو بین مردم توزیع کنه، می شد از طریق این برنامه برای دریافت ماسک درخواست داد.
5. اتصال به استانبول کارت: این یکی خیلی مهم بود، مخصوصاً برای کسانی که توی استانبول زندگی می کردن یا به اونجا سفر می کردن. برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مثل اتوبوس، مترو، تراموا و کشتی، حتماً باید استانبول کارتتون رو به HES کدتون وصل می کردید. اگه وصل نمی کردید، کارتتون کار نمی کرد! این هم یکی از راه های کنترل تردد و شناسایی افراد مشکوک بود.

همونطور که می بینید، برنامه HES یه ابزار چندکاره بود که توی اون دوران سخت، نقش مهمی توی مدیریت بحران کرونا توی ترکیه داشت. اما خب، حالا که اون روزها گذشته، کاربردهای این برنامه هم عملاً به تاریخ پیوسته.

نحوه نصب برنامه HES (Hayat Eve Sığar) [فقط اگر خیلی کنجکاوید!]

همونطور که چند بار تاکید کردم، دیگه نیازی به این برنامه ندارید. اما اگه باز هم از روی کنجکاوی یا هر دلیل دیگه ای دوست دارید بدونید چطور می شد این برنامه رو نصب کرد، اینجا قدم به قدم براتون توضیح می دم. البته یادتون باشه که ممکنه با توجه به اینکه این برنامه دیگه فعال نیست و کاربرد خاصی نداره، پیدا کردنش توی فروشگاه های اپلیکیشن سخت تر باشه یا حتی بعد از نصب، به خوبی کار نکنه.

گام 1: سیستم عامل دستگاه شما چیست؟

مثل هر اپلیکیشن دیگه ای، اول باید ببینید گوشیتون اندرویده یا iOS (آیفون). این برنامه برای هر دو سیستم عامل در دسترس بود:

• برای گوشی های اندروید: باید به سراغ Google Play Store می رفتید.
• برای گوشی های iOS (آیفون): باید به Apple App Store مراجعه می کردید.

گام 2: جستجوی برنامه در فروشگاه اپلیکیشن

بعد از اینکه وارد فروشگاه مناسب گوشی خودتون شدید، باید اسم دقیق برنامه رو جستجو می کردید. اسمش این بود: Hayat Eve Sığar.

معمولاً آیکون برنامه هم یه چیزی شبیه به یه قلب یا یه نماد محافظت کننده بود که با رنگ های سبز یا آبی طراحی شده بود و اسم برنامه روش نوشته شده بود. با جستجوی دقیق اسم، باید بتونید پیداش کنید.

گام 3: دانلود و نصب برنامه

بعد از اینکه برنامه رو پیدا کردید، کار خیلی ساده بود:

1. روی دکمه Install (برای اندروید) یا Get (برای iOS) کلیک می کردید.
2. برنامه شروع به دانلود شدن می کرد. حجمش خیلی زیاد نبود، اما خب نیاز به اینترنت پرسرعت داشت.
3. بعد از دانلود، به صورت خودکار نصب می شد.

گام 4: اجرای اولیه و تنظیمات (اختیاری)

بعد از نصب، می تونستید برنامه رو باز کنید. اولین باری که وارد برنامه می شدید، شاید ازتون می خواستید زبان رو انتخاب کنید (که عمدتاً به زبان ترکی استانبولی بود و خیلی گزینه های دیگه نداشت) و بعد هم باید شرایط و ضوابط استفاده رو می پذیرفتید تا وارد محیط اصلی برنامه بشید.

نکات مهم برای نصب (همیشه خوبه به اینا دقت کنی)

اگه زمانی واقعاً نیاز به نصبش بود، این نکات کمک می کرد:

• اینترنت قوی: همیشه برای دانلود اپلیکیشن ها به یه اتصال اینترنتی پایدار و قوی نیاز دارید.
• فضای کافی: مطمئن بشید که روی گوشیتون فضای خالی کافی برای نصب برنامه وجود داره.
• آپدیت بودن سیستم عامل: بعضی از برنامه ها نیاز دارن که سیستم عامل گوشیتون آپدیت باشه تا به درستی کار کنن.

همونطور که دیدید، نصبش مثل هر برنامه دیگه ای ساده بود. اما باز هم تاکید می کنم، الان دیگه نیازی به این کار نیست!

(برای تاریخ!) روش های قدیمی دریافت کد HES (اگر قبلاً لازم داشتید)

قبل از اینکه کد HES منسوخ بشه، چهار تا راه اصلی برای دریافتش وجود داشت که اینجا بهشون اشاره می کنیم. این اطلاعات الان دیگه کاربردی ندارن و فقط برای دونستن تاریخچه و اینکه چطور کار می کرد، خوبه.

روش اول: از طریق برنامه موبایل Hayat Eve Sığar

همون برنامه ای که بالاتر توضیح دادیم چطور نصب می شد، اصلی ترین راه برای گرفتن HES کد بود. بعد از نصب برنامه و وارد شدن بهش، یه قسمتی به اسم «HES Kodu İşlemleri» (عملیات کد HES) وجود داشت. اونجا می تونستید اطلاعات شخصی خودتون رو وارد کنید و کدتون رو بگیرید. البته یکی از مشکلات این روش این بود که گاهی اوقات برنامه خارج از خاک ترکیه فعال نمی شد یا برای ثبت نام نیاز به شماره تلفن ترکی داشتید.

روش دوم: از طریق پیامک (SMS) به شماره 2023

این روش برای کسانی که سیم کارت ترکیه داشتن، خیلی کاربردی بود. بسته به اینکه شما شهروند ترکیه بودید، اقامت داشتید یا صرفاً یه مسافر بودید، فرمت پیامک فرق می کرد:

1. برای دارندگان کیملیک کارت (شناسه خارجی – Yabancı Kimlik Numarası):

   باید این فرمت رو به شماره 2023 پیامک می کردید:

   HES [فاصله] شماره کیملیک کارت [فاصله] سال تولد [فاصله] مدت اعتبار به روز

   مثلاً:

   HES 99123456789 1990 30

   (یعنی ۳۰ روز اعتبار)

   مدت اعتبار رو هم معمولاً باید حداقل ۷ روز بیشتر از مدت اقامتتون در ترکیه انتخاب می کردید.

2. برای مسافران با پاسپورت (بدون کیملیک کارت):

   اگه فقط با پاسپورت سفر می کردید، فرمت این بود:

   HES [فاصله] ملیت [فاصله] شماره پاسپورت [فاصله] سال تولد [فاصله] نام خانوادگی

   ملیت برای ایرانیان

   IRN

   بود. مثلاً:

   HES IRN 123456789 1985 AHMADI

روش سوم: از طریق وب سایت E-Devlet

E-Devlet یا دولت الکترونیک ترکیه، یه پلتفرم جامع برای دسترسی به خدمات دولتی بود. افرادی که توی ترکیه اقامت داشتن و حساب کاربری E-Devlet داشتن، می تونستن از طریق این وب سایت برای گرفتن HES کد اقدام کنن. آدرسش این بود:

www.turkiye.gov.tr/saglik-bakanligi-hes-kodu-uretme-ve-listeleme

این روش بیشتر برای مقیمین بود تا مسافران، چون نیاز به اطلاعات هویتی و رمز عبور E-Devlet داشتید.

روش چهارم: از طریق وب سایت وزارت بهداشت (فقط برای مسافران خارجی در گذشته)

این روش به طور خاص برای مسافران خارجی طراحی شده بود که قبل از پروازشون به ترکیه، باید یه فرم اطلاعات سلامتی رو پر می کردن. آدرس وب سایت این بود:

register.health.gov.tr

مراحلش اینطوری بود که باید فرم رو تکمیل می کردید، اطلاعات پاسپورت، برنامه سفر و محل اقامتتون در ترکیه رو وارد می کردید. این فرم باید نهایتاً 72 ساعت قبل از پرواز پر می شد و بعد از تکمیل، HES کد بهتون داده می شد. این کد معمولاً به صورت یه QR Code یا بارکد بود.

خب، همونطور که دیدید، در گذشته برای گرفتن HES کد راه های مختلفی وجود داشت که هر کدوم برای شرایط خاصی مناسب بود. اما الان همه این روش ها به خاطر لغو شدن اجباری بودن HES کد، عملاً دیگه کارایی ندارن.

اتصال استانبول کارت به HES کد (یک رسم قدیمی که دیگر نیست)

اگه یادتون باشه، اوج دوران کرونا توی ترکیه، برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی توی استانبول، یه قانون جدید گذاشته بودن: باید حتماً «استانبول کارت» (Istanbulkart) رو به HES کدتون وصل می کردید. این قانون از ۱۵ ژانویه ۲۰۲۱ اجباری شد و اگه کارتتون وصل نبود، نمی تونستید از اتوبوس، مترو، تراموا و سایر وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید.

چرا این اتصال الزامی بود؟

هدف این بود که اگه خدای نکرده کسی مبتلا به کرونا بود یا با فرد مبتلا در تماس قرار می گرفت، بتونن از طریق اطلاعات HES کد، مسیر رفت وآمدش رو ردیابی کنن و به بقیه مسافرین اون وسیله نقلیه هشدار بدن. این یه جورایی شبیه به سیستم ردیابی تماس بود تا بتونن جلوی گسترش بیشتر بیماری رو بگیرن.

نحوه انجام این اتصال

این کار از طریق وب سایت رسمی استانبول کارت انجام می شد. وارد سایت می شدید، شماره استانبول کارت و HES کدتون رو وارد می کردید و اطلاعات رو ثبت می کردید. این فرآیند فقط توی خاک ترکیه قابل انجام بود و برای کسانی که از خارج از کشور سفر می کردن، باید بعد از ورود به ترکیه این کار رو انجام می دادن.

اما خبر خوب اینه که…

مثل خود HES کد، این قانون هم دیگه نیازی نیست! بعد از لغو اجباری بودن HES کد، دیگه لازم نیست استانبول کارتتون رو به هیچ کدی وصل کنید. می تونید مثل سابق، استانبول کارتتون رو شارژ کنید و با خیال راحت از حمل و نقل عمومی توی استانبول لذت ببرید.

پس، اگه قبلاً نگران این موضوع بودید یا اطلاعات قدیمی داشتید، بدونید که این یکی از اون مواردیه که دیگه نباید بابتش فکر کنید. زندگی توی ترکیه به روال عادی برگشته و نیازی به این محدودیت ها نیست.

نتیجه گیری

خب، به آخر داستان برنامه HES رسیدیم! فکر کنم تا الان کاملاً متوجه شدید که دیگه نیازی به برنامه HES (Hayat Eve Sığar) و کدهای مربوط به اون برای سفر به ترکیه یا تردد در این کشور ندارید. از تاریخ ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ (۶ مارس ۲۰۲۲)، این محدودیت ها برداشته شده و شما می تونید با خیال راحت و بدون دغدغه از این بابت، از سفرتون به این کشور زیبا لذت ببرید.

البته، همیشه یه نکته طلایی برای هر مسافری وجود داره: قبل از هر سفری، حتماً و حتماً آخرین قوانین و مقررات مربوط به ورود به کشور مقصد رو از منابع رسمی چک کنید. درست مثل یه راننده حرفه ای که قبل از حرکت، وضعیت جاده رو بررسی می کنه، شما هم باید قبل از پرواز، اطلاعات به روز رو داشته باشید. با اینکه بعیده تغییرات بزرگی در مورد HES کد یا محدودیت های کرونایی برگرده، اما اطلاع از هرگونه به روزرسانی همیشه به نفع شماست.

در نهایت، هدف از این مقاله این بود که هم به سوال اصلی شما (چطور برنامه HES رو نصب کنیم؟) پاسخ کامل و به روزی بدیم، و هم اطلاعات جامعی درباره تاریخچه و کاربردهای گذشته این برنامه ارائه کنیم. HES کد توی دوران خودش نقش مهمی ایفا کرد و به دولت ترکیه کمک کرد تا با پاندمی مقابله کنه، اما خوشبختانه اون روزها دیگه تموم شده. حالا می تونید سفر بی دغدغه ای رو به ترکیه تجربه کنید و فقط روی جاهای دیدنی، غذاهای خوشمزه و فرهنگ غنی این کشور تمرکز کنید.