واکاوی کمک های رسمی توسعه ای ایران در راستای تحقق اهداف فناورانه کشور

به گزارش خبرگزاری سوشال لند طرح مفهوم کمک های توسعه ای ر سمی (ODA) متشکل از تراکنش های رسمی با کشور های درحال تو سعه و آژانس های توسعه چندمنظوره است که هدف اصلی آن توسعه اقتصادی و رفاه در کشور های درحال توسعه می باشد و مشخصه اصلی این کمک ها اعطایی بودن آنها است.

جامعه بین الملل از سال ۱۹۶۱ توجه ویژ های به جریان منابع رسمی و اعطایی به کشور های درحال توسعه تحت عنوان کمک های توسعه ای رسمی با هدف ارتقا سطح اثربخشی کمک ها نموده است. طی ۴۰ سال گذشته کمک های توسعه ای رسمی با ثبات ترین منبع خارجی تامین مالی توسعه برای کشور های کمتر توسعه یافته و درحال توسعه بوده است.

پژوهشگران در مقاله ای با عنوان «تبیین جایگاه کمک های رسمی توسعه ای ایران در راستای تحقق اهداف فناورانه کشور در کشور های هدف» به این موضوع پرداخته اند که کمک های توسعه ای برای کشور ایران از دو منظر قابل تامل هستند: یکی آنکه در بهره گیری کشور های توسعه یافته از این سازوکار؛ کمک رسانی توسعه صادرات و تسخیر بازار های جهانی با هدف تجارت نقش پررنگی داشته است تا صرف کمک به رشد اقتصادی بین الملل.

دلایل لزوم توجه ویژه به کمک های توسعه ای به لحاظ توسعه فناوری و اقتصادی

• حمایت از تولید داخل به واسطه اعطای کالا و محصولات ایرانی در کمک های توسعه ای.
• تقویت صادرات خدمات فنی و مهندسی و ایجاد وابستگی فناوری در صورت استفاده از کالا و تجهیزات ایرانی در اعطای کمک های خدمات پشتیبانی و تعمیر و نگهداری از آنها نیز وابسته به کشور بوده و به این صورت کشور دریافت کننده به صورت ناخودآشاه وابستگی فناوری به کشور ایران خواهد داشت.
• آموزش متخصصان و دانشجویان کشور های هدف سبب ایجاد گرایش درونی دانش آموختگان به کشور ایران خواهد شد و بسیاری از خدمات آموزش کشور های غربی و ژاپن با این هدف می باشد.
• دستیابی به بازار کشور های هدف به واسطه ایجاد ارتباط با تجار و صنعتگران کشور هدف در ازای ارائه تسهیلات یا خدمات به آنان.

 دلایل لزوم توجه ویژه به کمک های توسعه ای به لحاظ امنیتی و دفاعی اجتماعی و سیاسی

در این پژوهش آمده است که میزان کمک ها و نوع کمک های ایران به کشور های هدف موضوعی محرمانه است و بی تردید بخش قابل ملاحظه ای از کمک های ایران به کشور های هدف شامل اعطا یا فروش محصولات و سامانه های نظامی است.  

این پژوهش مطرح می کند که بر اساس ابیات جهانی کمک های نظامی جزو کمک های توسعه ای نیست و لزوم توجه به آن در تعاملات بین المللی اجتناب ناپذیر است.

به زعم این پژوهش دلایل لزوم توجه ویژه به کمک های توسعه ای به لحاظ اجتماعی-فرهنگی تسری ارزش های انقلاب اسلامی در کشور های هدف و فروش و اعطای محصولات فرهنگی اسلامی- ایرانی است  و به لحاظ سیاسی:

• مشروعیت بخشی یه حضور در کشور های هدف
• کسب اعتبار و جایگاه بین المللی
• تسهیل تحقق اهداف سیاست خارجه کشور
• هدف کشور از اعطای کمک های توسعه ای

در پایان این پژوهش آمده است که تمامی کشور های مورد مطالعه از اعطای کمک ها دو دسته اهداف آشکار و اهداف پنهان داشته اند.
 اهداف آشکار در اسناد رسمی کشور اعلام شده و اکثر در هزاره کمک به تحقق اهداف هزاره کاهش فقر رشد پایدار صلح جهانی و… بیان شده است.  
اهداف پنهان نیز شامل توسعه تجاری امنیت تسهیل دسترسی به اهداف سیاست های خارجه و.. بوده است. به علاوه هدف از اعطای کمک نیز به طور جدی تحت تاثیر توانمندی های داخلی و جایابی های بین المللی بوده است.