هنجارهای کلیشه ای مردانه، آسیب زا است

طالبعلی پورشریعه در گفت وگو با سوشال لند با اشاره به ضرورت توجه به سلامت مردان اظهار کرد: آنچه در مورد مردان حائز اهمیت است عدم پذیرش آن ها در مورد مشکلات روانی است که به آن مبتلا هستند و این موضوع ریشه در فرهنگ جوامع دارد.

وی افزود: در فرهنگ ایران که از ابتدای تولد مردان را قوی و پشتیبان معرفی می کنند در اصل اجازه ی بیان رنج ها و شکستن ها را از مردان می گیرند.

آنچه پراکندگی شیوع اختلالات را در بین زنان و مردان متفاوت می کند بیش از ژنتیک مربوط به فرهنگ محیطی است. بر این اساس مردان نسبت به زنان بیشتر اختلالات برون سازی دارند و زنان بیشتر اختلالات درون سازی از خود نشان می دهند.

این روانشناس بالینی ادامه داد: بر طبق آمار جهانی بهداشت بروز پرخاشگری رفتارهای ضد اجتماعی و خودکشی در مردان بیشتر است و زنان اضطراب و افسردگی بالاتری دارند.

پورشریعه افزود: متأسفانه در مردان توانایی مدیریت هیجانات کمتر بوده و این موضوع به علت نبود آموزش مدیریت خشم در کودکی است. هرچند بیشتر افراد جامعه با این معضل روبه رو هستند اما در مردان بیشتر به چشم می خورد همچنین ناتوانی در ارتباط درست حل مسئله به ویژه در خانواده که محیط برگشت افراد به سلامتی است نیز در مردان دیده می شود.

وی گفت: به طور کلی می توان بیماری ها استرس و نبود توانایی کنترل و مدیریت استرس ها را جزو عواملی دانست که سلامت جسمی و روانی مردان را تهدید می کند با این توصیفات آنچه در مورد مردان حائز اهمیت است عدم پذیرش آن ها در مورد مشکلات روانی است که به آن مبتلا هستند. این موضوع ریشه در فرهنگ جوامع دارد. در فرهنگ ایران که از ابتدای تولد مردان را قوی و پشتیبان معرفی می کنند در اصل اجازه ی بیان رنج ها و شکستن ها را از مردان می گیرند.

این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه حتما در روابط خود به طور مکرر با این جمله از سمت مردان روبه رو شده اید که «حرف زدن برایم سخت است یا الان چه باید بگویم؟» گفت: سرچشمه این جملات همان فرهنگ است. فرهنگ و سنتی که در کودکی گریه کردن و بروز احساسات را از پسربچه ها می گیرد و از سوی دیگر در نبود پدر به رغم وجود مادر از فرزند پسر می خواهد که مرد خانه باشد و از خانواده مراقبت کند کودکی که به علت سن و ناتوانی های فکری و هیجانی خود نیاز به مراقبت دارد. از سوی دیگر با بروز احساسات از سمت پسربچه ها با قضاوت های مسخره آمیز مواجه می شوند. مجموع این رفتارها در بزرگسالی باعث این می شود که مردان نتوانند خودشان را بروز دهند و خودشان را کتمان کنند.

پورشریعه ادامه داد: شاید همه ما بارها برای درمان بیماری های جسمانی به پزشک مراجعه کرده باشیم اما زمانی که حرف از بیماری های روانی می شود از بازگو کردن آن واهمه داریم و اغلب از رفتن نزد روانشناس و روانپزشک طفره می رویم. ترس از انگ و بدنامی در پی مراجعه به مراکز روان درمانی در بین مردان شیوع بیشتری نسبت به زنان دارد و اغلب مردان به دلیل موانع فرهنگی از بازگو کردن مشکلات روانی خود نزد مشاور و روانشناس دوری می کنند. این درحالی است که زنان شبکه دوستی و اجتماعی قوی دارند و راجع به مشکلات خود با دوستانشان صحبت می کنند که موجب می شود فشار روانی آنان کمتر شود و از راه حل های دوستانشان نیز استفاده می کنند. زنان در مورد پذیرش مشکلات روان خود اکراه ندارند و با سهولت بیشتری به دنبال کمک های حرفه ای توسط روانپزشکان و مشاوران می روند.

مردان بیشتر تحت تاثیر مشکلات روان قرار می گیرند

وی با اشاره به اینکه مردان با توجه به نقش خود در خانواده متاسفانه این مشکلات را به صورت رفتارهای ناهنجار مانند پرخاشگری گوشه گیری و بی توجهی به مسئولیت های خود نسبت به سایر اعضای خانواده منتقل می کنند تصریح کرد: درحالیکه زنان با پذیرش مشکلات روان در خود و مراجعه سریع تر به روانپزشک یا مشاور می توانند مسائل اعصاب و روان خود را رفع کنند و وظایف مهم خود را نسبت به افراد خانواده انجام دهند.

وی در توصیه ای گفت: مردان باید در صورت مشاهده علائمی مانند تحریک پذیری و پرخاشگری بی توجهی به مسئولیت های اجتماعی و خانوادگی افسردگی و تمایل به گوشه گیری به فکر استفاده از خدمات تشخیصی و درمانی بهداشت و روان باشند. این امر تنها در صورتی محقق می شود که باید و نبایدهای سمی فرهنگ را کنار بزنند و خود را کمتر در معرض ارزش گذاری ها و قضاوت های بیرونی قرار دهند.

این مشاور خانواده با اشاره به علت های افسردگی در مردان گفت: شرایط کاری نامناسب حجم کاری زیاد استرس کاری و فقدان حمایت اجتماعی  مسائل خانوادگی از دست دادن کار بیکاری و بازنشستگی موجب شده که یک نفر از هر ۷ مرد بیکار دچار افسردگی می شود. همچنین جدایی و طلاق مسائل مالی عوامل اقتصادی عامل اصلی استرس برای بسیاری از افراد است.

پورشریعه به سوء مصرف مواد نیز اشاره کرد و گفت: مردان ممکن است از مواد مخدر یا الکل به عنوان وسیله ای برای مقابله با مشکلات سلامت روان استفاده کنند. این چنین خود درمانی می تواند در دراز مدت اوضاع را بدتر کند.

استیگمای بیماری های روانی و طلب کمک کردن در مردان

وی خاطرنشان کرد: انتظارات جامعه و نقش های جنسیتی سنتی از بدو تولد این انتظار را از مردان ایجاد می کنند که قوی و رهبر باشند و احساسات نشانه ضعف است نه مردانگی. معمولاً از مردان انتظار می رود نان آور خانه قوی مسلط بوده و امور را تحت کنترل خود داشته باشند. اگرچه این صفات ذاتاً بد نیستند اما می توانند از لحاظ ذهنی مردان را تحت تاثیر قرار داده و باری مضاعف بر دوش آن ها بگذارد.

این روانشناس بالینی تاکید کرد: کسانی که به این هنجارهای کلیشه ای مردانه پایبند هستند ممکن است در برابر درمان مقاومت بورزند. همچنین این تصور وجود دارد که صحبت کردن در مورد احساسات کمکی نمی کند. اما از آن سو نادیده گرفتن اختلالات سلامت روان باعث از بین رفتن آن ها نمی شود. برای مردان آشکارا در مورد احساسات خود صحبت کردن سخت است. ذات مردان درخواست کمک کردن و نرم شدن آن ها برای بیان احساسات را دشوار می کنند. صحبت نکردن درباره این احساسات با خانواده یا دوستان می تواند باعث انزوای اجتماعی تشدید مشکلات روابط و بدتر شدن احساس افسردگی شود.

پورشریعه افزود: از سوی دیگر تحقیقات در مورد مسائل مربوط به سلامت مردان اولویت نسبتا کمی دارد. کمبود بودجه و بی اهمیتی موضوع این باور را که هیچکس به سلامت روان مردان اهمیت نمی دهد پررنگ می سازد. مردان کمتر از زنان به درمان های روان شناختی دسترسی دارند. تنها ۳۶ درصد از مراجعات به درمان های گفتاری NHS برای مردان است. این گونه استیگماها به ویژه برای مردان خطرناک است. زیرا آن ها کمتر به دنبال کمک رفته و بیشتر از زنان به رفتارهای پرخطر مانند سوء مصرف مواد و الکل روی می آورند. همچنین ممکن است روش فرار کردن از موضوع انکار و پاک کردن صورت مسئله را هم پیش بگیرند مانند غرق کردن خود در کار و شغلشان که نوعی فرار از خود محسوب می شود.

وی ادامه داد: مردان همچنین احتمال بیشتری برای اقدام به خودکشی موفق دارند به طوری که در آمار جهانی میزان خودکشی در بین مردان ۴ برابر بیشتر از زنان است.

این روانشناس گفت: مطابق آمار مردان بیشتر قربانی جرایم خشونت آمیز می شوند که ۱.۵ برابر بیشتر از زنان است. مردان اکثریت قریب به اتفاق جمعیت زندانیان را تشکیل می دهند. نرخ بالای مشکلات سلامت روان و افزایش میزان خودآزاری در زندان ها وجود دارد.

پورشریعه به اهمیت سبک زندگی سالم در مردان اشاره کرد و گفت: مصرف سیگار و الکل غذای های ناسالم و با چربی بالا تحرک کم و عدم کنترل فشار خون و دیابت و چربی خون سبب بالا رفتن ریسک وقوع حوادث قلبی-عروقی و انواع سرطان ها می شود. سرطان ریه شایع ترین سرطان در بین مردان در سراسر جهان بود و ۱۵.۴ درصد از کل موارد جدید تشخیص داده شده در سال ۲۰۲۰ را به خود اختصاص داد؛همچنین سرطان های ریه پروستات و کولورکتال ۴۱.۹ درصد از کل سرطان ها به استثنای سرطان پوست غیر ملانوما در مردان را تشکیل می دهند و سایر سرطان های رایج معده و کبد بودند و آمفیزم و COPD نیز در مردان شایع است.

وی افزود: همچنین سکته مغزی بیش از ۳ میلیون مرد را هدف قرار می دهد. در بررسی های انجمن قلب آمریکا دیده شده فشار خون بالا در مردان زیر ۴۵ سال شایع است؛ ملانوما در مردان نیز آمار زیادی را به خود اختصاص داده به طوریکه بر اساس منبع معتبر بنیاد سرطان پوست دو سوم مرگ و میر ناشی از ملانوما در سال ۲۰۱۳ مردان بودند. این میزان بیش از دو برابر زنان است. همچنین ۶۰ درصد از کل مرگ و میرهای ملانوما را مردان سفید پوست بالای ۵۰ سال تشکیل می دهند.

پورشریعه گفت: علت های متعددی که به برخی از انها اشاره کردیم موجب آسیب سلامت روحی و جسمی مردان شده و توجه به هریک از این موارد می تواند برای مردان کمک کننده باشد همچنین پرداخت بیشتر به این موضوعات اگاهی مردان را نسبت به آسیب هایی که به نوعی عادت شده و موجب چشم پوشی آنها می شود افزایش داده و توجه به آن در دراز مدت موجب سلامت مردان خواهد شد.

این روانشناس درباره اینکه فاکتورهای ریسکی مشکلات سلامت روان در مردان چیست اظهار کرد: نقش های جنسیتی سنتی تروماهای روحی جسمی شامل رویدادهای عاطفی شدید مانند تجربه درگیری یا قرار گرفتن در موقعیت های استرس زا مانند آتش نشانان و پلیس ها است. مشاهده یک رویداد خشن یا حضور در جنگ نیز می تواند خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی مانند PTSD را افزایش دهد و این موارد از موضوعاتی است که وجود دارد اما به آن کمتر پرداخته شده و این یک آسیب است.

وی با اشاره به اینکه اختلالات شایع روانی در مردان چیست؟ گفت  افسردگی اختلال اضطراب فراگیر اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال وسواس فکری عملی از جمله آن است.

این روانشناس بالینی درباره علائم شایع در اختلالات روانی در مردان گفت: عصبانیت و پرخاشگری تحریک پذیری ناامیدی سوء مصرف مواد مشکل در تمرکز احساس نگرانی مداوم مشارکت در فعالیت های پرخطر افکار خودکشی علائم فیزیکی مانند سندرم های درد مزمن تغییر در اشتها و انرژی مسائل گوارشی مشکل خواب (خوابیدن بیشتر یا کمتر از حد معمول) و  سرطان که تهدیدی برای سلامت مردان تلقی می شود.

پایان خبر سوشال لند