نمونه لایحه درخواست قصاص

نمونه لایحه درخواست قصاص، یک نوشته حقوقی رسمی است که اولیای دم یا کسی که آسیب دیده، برای احقاق حق خودشون از دادگاه می خوان تا حکم قصاص صادر و اجرا بشه. این لایحه باید با دقت بالا و رعایت اصول حقوقی تنظیم بشه.

تصور کنید یک روز خدای نکرده، عزیزترین آدم زندگی تون رو از دست می دید یا کسی به شما آسیب جدی می رسونه. تو این شرایط، دلتون می خواد عدالت اجرا بشه و عامل این اتفاق به سزای عملش برسه. تو سیستم قضایی ما، یکی از راه های اجرای عدالت، «قصاص» هست. اما خب، درخواست قصاص و تنظیم لایحه مربوط به اون، کار ساده ای نیست و پیچیدگی های خاص خودش رو داره. این موضوع فقط یه اسم تو قانون نیست؛ بلکه یه دنیا بار عاطفی، حقوقی و شرعی پشتش خوابیده.

درسته که ممکنه اسم قصاص براتون ترسناک به نظر بیاد، ولی تو بعضی پرونده ها، برای خانواده های قربانی، تنها راهی برای آرامش و تسکین محسوب می شه. پس خیلی مهمه که اگه خدای نکرده تو همچین موقعیتی قرار گرفتید، بدونید چطوری باید از حق تون دفاع کنید و این مسیر پرپیچ و خم رو چطور طی کنید. هدف ما اینه که اینجا کنار هم باشیم و به زبان ساده و خودمونی، همه اون چیزی رو که باید در مورد نمونه لایحه درخواست قصاص بدونید، بهتون بگیم. از مفهوم قصاص و انواعش گرفته تا شرایط قانونی، مدارک لازم و حتی یه نمونه کامل از لایحه که بتونید باهاش آشنا بشید. پس با ما همراه باشید تا گام به گام این موضوع حساس رو با هم بررسی کنیم.

قصاص چیه اصلا؟ مفهوم، انواع و مبانی قانونی به زبان خودمونی

بیاید اول از همه ببینیم قصاص دقیقاً یعنی چی و چرا تو قوانین ما این قدر مهمه. کلمه قصاص تو لغت یعنی «سزا دادن» یا «انتقام گرفتن»، اما تو حقوق کیفری ما، قضیه خیلی عمیق تر و دقیق تره. قصاص یه مجازات شرعی و قانونیه که هدفش اینه که آسیبی دقیقاً معادل همون آسیبی که یه نفر به صورت عمدی به دیگری وارد کرده، به خودش وارد بشه.

این مجازات تو قانون مجازات اسلامی ایران جایگاه ویژه ای داره و مبنای اصلیش هم دستورات دین مبین اسلام هست. یادتون باشه، قصاص برای هر جرمی نیست و فقط برای جنایت های عمدی (یعنی جرم هایی که با قصد و نیت انجام می شن) در نظر گرفته شده.

مبانی و فلسفه قصاص: چرا قصاص وجود داره؟

شاید براتون سوال باشه که چرا باید قصاص وجود داشته باشه؟ فلسفه قصاص، بیشتر از اینکه جنبه انتقام جویی داشته باشه، جنبه اجرای عدالت، پیشگیری از جرم های بعدی و برقراری امنیت تو جامعه رو داره. وقتی مجرم می دونه که اگه عمدی به کسی آسیب بزنه، ممکنه همون آسیب به خودش برگرده، خب طبیعتاً بیشتر حواسش رو جمع می کنه. علاوه بر این، برای خانواده قربانی یا خود کسی که آسیب دیده، اجرای قصاص می تونه باعث تسکین و احساس برقراری عدالت بشه.

تو قرآن کریم و روایات ائمه هم به موضوع قصاص اشاره شده و هدف از اون رو حفظ جان انسان ها و برقراری حیات سالم تو جامعه می دونه. مثلاً آیه شریفه ۱۹۴ سوره بقره می فرماید: «…فَمَنِ اعْتَدىٰ عَلَیکمْ فَاعْتَدُوا عَلَیهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدىٰ عَلَیکمْ…» یعنی «هر کسی به شما ستم و تجاوزی بنماید، شما هم مانند همان ستم و تجاوز با او رفتار کنید.» این آیه نشون می ده که قصاص یه نوع دفاع و بازگرداندن تعادل هست.

انواع قصاص: نفس یا عضو؟ کدومش؟

قصاص دو نوع اصلی داره که با هم فرق های اساسی دارن:

1. قصاص نفس:

   این همون قصاصیه که بیشتر ما می شناسیم و وقتی اسم قصاص میاد، اول از همه یادش میفتیم. قصاص نفس، برای جرم «قتل عمدی» هست. یعنی اگه کسی با قصد و نیت قبلی، جان دیگری رو بگیره، اولیای دم (خانواده قربانی) می تونن درخواست قصاص نفس کنن. اگه حکم قصاص نفس صادر بشه و شرایطش فراهم باشه، مجازات قاتل اعدامه. ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی دقیقاً توضیح می ده که چه قتل هایی عمدی حساب می شن.

2. قصاص عضو:

   این نوع قصاص برای جرم هایی هست که یه نفر، عمدی به عضو یا منافع بدن دیگری آسیب می رسونه. مثلاً اگه کسی عمداً دست یا پای دیگری رو قطع کنه، یا چشمش رو کور کنه، یا حتی شنوایی ش رو از بین ببره. تو این موارد، مجنی علیه (کسی که بهش آسیب رسیده) یا نماینده قانونی ش می تونه درخواست قصاص عضو بده. اگه حکم قصاص عضو صادر بشه، مجرم به همون شکلی که آسیب رسونده، مجازات می شه؛ البته با رعایت شرایط دقیق و زیر نظر متخصصین.

تفاوت های کلیدی قصاص نفس و قصاص عضو:

فرق اصلی این دو تو موضوعشون هست: یکی به «جان» آدم ها مربوطه و اون یکی به «اعضای بدن» یا «منافع» (مثل بینایی، شنوایی و…). شرایط و مراحل اثبات هر کدوم هم ممکنه تفاوت هایی داشته باشه که جلوتر بهش می رسیم.

تو هر دو نوع قصاص، یک اصل خیلی مهم وجود داره: «مماثلت». یعنی قصاص باید دقیقاً همون چیزی باشه که اتفاق افتاده. نه بیشتر و نه کمتر. اینجاست که کارشناسی و دقت قضایی خیلی مهم می شه تا کوچک ترین ظلمی اتفاق نیفته.

چه شرایطی باید باشه تا بتونیم درخواست قصاص بدیم؟

حالا که فهمیدیم قصاص چیه، بیاین ببینیم تو چه شرایطی اصلاً میشه درخواست قصاص رو مطرح کرد. فکر نکنید همین که جرمی اتفاق افتاد، قصاص حتمیه! قانون برای این مجازات سنگین، کلی شرط و شروط گذاشته تا مبادا کسی بی گناه قربانی بشه یا حق کسی ضایع بشه.

اثبات عمدی بودن جنایت: اصل ماجرا اینجاست!

مهم ترین و اولین شرط برای قصاص، اینه که جنایتی که اتفاق افتاده، حتماً «عمدی» باشه. یعنی قاتل یا کسی که آسیب زده، با قصد و نیت این کار رو کرده باشه. ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی دقیقاً مشخص کرده که چه جنایت هایی عمدی محسوب می شن. بیاید به زبان ساده این بندها رو بررسی کنیم:

• بند الف: قصد فعل و نتیجه: این ساده ترین حالته. یعنی هم جانی (همون مجرم) قصد انجام اون کار رو داشته (مثلاً قصد ضربه زدن با چاقو) و هم قصد داشته نتیجه ای که اتفاق افتاده (مثلاً مرگ یا قطع عضو) هم محقق بشه. اینجا دیگه هیچ شکی تو عمدی بودن نیست.

• بند ب: قصد فعل با علم به مهلک بودن: تو این حالت، جانی قصد انجام فعل رو داره، اما شاید مستقیماً قصد کشتن رو نداشته باشه. اما وسیله ای که استفاده کرده (مثلاً چاقو تو قلب) یا کاری که کرده، معمولاً باعث مرگ یا آسیب جدی می شه و خودش هم می دونسته که این کار می تونه مهلک باشه. اینجا هم جنایت عمدی محسوب می شه.

• بند پ: قصد فعل و نوعاً مهلک بودن: تو این بند، جانی قصد فعل رو داره، اما نه قصد نتیجه رو و نه حتی می دونه که کارش مهلکه. اما کاری که کرده، از نظر عرف و عموم مردم، به قدری خطرناک بوده که معمولاً باعث مرگ یا آسیب جدی می شه. مثلاً یه ضربه محکم با سنگ به سر یک بچه کوچک. اینجا هم با اینکه شاید جانی بگه قصد کشتن نداشتم، اما چون عملش «نوعاً مهلک» بوده، عمدی تلقی می شه.

نقش قرائن و امارات در احراز عمد: خیلی وقتا، جانی زیر بار عمدی بودن نمیره. اینجا قاضی باید با استفاده از قرائن (نشانه ها) و امارات (امکان وقوع جرم) مثل نحوه حمله، نوع وسیله، حرف های قبل و بعد از جرم و… عمدی بودن رو اثبات کنه. اینجاست که کار وکیل و جمع آوری مدارک خیلی حساس و مهمه.

کی حق قصاص داره؟ صاحب حق قصاص کیه؟

قصاص یه حق شخصی محسوب می شه و هر کسی نمی تونه درخواستش رو بده. فقط «صاحب حق قصاص» می تونه این کار رو بکنه:

1. اولیای دم (تو قصاص نفس): اگه کسی به قتل عمد رسیده باشه، «اولیای دم» اون حق قصاص دارن. اولیای دم کیا هستن؟ ورثه مقتول، به جز زن و شوهر. یعنی پدر، مادر، فرزندان، خواهر و برادر و… (البته با رعایت طبقات ارث). برای اثبات این موضوع، نیاز به «گواهی انحصار وراثت» هست.

2. مجنی علیه (تو قصاص عضو): اگه به عضو یا منفعت کسی آسیب عمدی رسیده باشه، خود همون شخص که آسیب دیده (مجنی علیه) صاحب حق قصاصه. اگه مجنی علیه صغیر، مجنون یا محجور باشه، ولی یا قیمش این حق رو داره.

شرایط خاص (بلوغ، عقل، تساوی در دین، تساوی در عقل):

برای اینکه قصاص اجرا بشه، باید یه سری تساوی ها بین جانی و قربانی وجود داشته باشه:

• بلوغ و عقل: هم جانی و هم مجنی علیه باید عاقل و بالغ باشن. یعنی اگه جانی در زمان ارتکاب جرم نابالغ یا مجنون بوده، قصاص نمی شه.

• تساوی در دین: طبق ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی، برای اجرای قصاص، تساوی در دین هم لازمه. یعنی مسلمان در برابر غیرمسلمان قصاص نمی شه، مگر اینکه شرایط خاصی مثل خواری و تسلط غیرمسلمان بر مسلمان پیش بیاد.

• تساوی در عقل: اگه مجنی علیه مجنون باشه، جانی قصاص نمی شه و باید دیه پرداخت کنه.

استثنائات مهم (اینا رو حتماً یادتون باشه!):

• پدر در قتل فرزند: یکی از مهم ترین استثنائات، اینه که اگه پدر یا جد پدری فرزند خودش رو به قتل عمد برسونه، قصاص نمی شه! البته بی مجازات نمی مونه و به حبس تعزیری و پرداخت دیه محکوم می شه. این قضیه برای مادر صدق نمی کنه و اگه مادر فرزندش رو بکشه، قصاص می شه.

• جنون مجنی علیه: همونطور که گفتیم، اگه قربانی (مجنی علیه) مجنون باشه، جانی قصاص نمیشه و به جاش باید دیه بده.

قابل گذشت بودن قصاص: می شه ببخشی یا نه؟

یکی از ویژگی های مهم قصاص، «قابل گذشت» بودنشه. یعنی چی؟ یعنی صاحبان حق قصاص (اولیای دم یا مجنی علیه) می تونن هر وقت بخوان، از حق خودشون بگذرن و قصاص رو ببخشن. این بخشش می تونه «مجانی» باشه (یعنی هیچی در ازاش نگیرن) یا «معوض» (یعنی در ازای دریافت دیه یا هر چیز دیگه ای). ماده ۳۵۱ قانون مجازات اسلامی به این موضوع اشاره کرده.

اثر گذشت و مهلت آن:

• اگه همه اولیای دم یا مجنی علیه از حق قصاص بگذرن، قصاص به طور کامل ساقط می شه و مجرم دیگه قصاص نمی شه. در این صورت، معمولاً مجازات دیه و حبس تعزیری جایگزین می شه.

• گذشت می تونه تو هر مرحله ای از رسیدگی کیفری (از تحقیقات مقدماتی تا اجرای حکم) اتفاق بیفته.

تاثیر گذشت برخی از اولیای دم:

اگه مثلاً چند نفر اولیای دم باشن و فقط بعضی از اونا گذشت کنن، قصاص به طور کامل منتفی نمیشه. در این صورت، اولیای دمی که گذشت نکردن، می تونن سهم خودشون رو از قصاص مطالبه کنن و معمولاً باید سهم بقیه اولیای دم رو که گذشت کردن، به صورت دیه پرداخت کنن تا بتونن قاتل رو قصاص کنن.

شرایط اجرای قصاص: بعد از حکم چه خبر؟

حتی بعد از اینکه حکم قصاص صادر شد، برای اجراش هم یک سری شرایط وجود داره:

• اذن مقام رهبری یا نماینده ایشان: اجرای قصاص نفس (اعدام) نیاز به اذن و اجازه مقام رهبری یا نماینده ایشان داره. این نشون دهنده حساسیت و اهمیت بالای این مجازات تو نظام قضایی ماست.

• عدم تجاوز از حدود جنایت: تو قصاص عضو، خیلی مهمه که آسیبی که به جانی وارد می شه، دقیقاً همون مقدار و به همون اندازه باشه که اون به مجنی علیه آسیب رسونده. اینجاست که کارشناسی پزشک قانونی و متخصصین دیگه خیلی حیاتیه.

یادمون باشه، قصاص فقط برای جنایت های عمدیه. اگه جرمی شبه عمد یا خطای محض باشه، قصاص نداره و مجازاتش معمولاً پرداخت دیه یا حبس تعزیریه.

قبل از نوشتن لایحه، این مدارک رو آماده کن!

خب، حالا که با مفهوم قصاص و شرایطش آشنا شدیم، می رسیم به قسمت خیلی مهم و عملی ماجرا: جمع آوری مدارک. اگه می خوایم یه نمونه لایحه درخواست قصاص عالی و کامل بنویسیم، باید مطمئن باشیم که همه مدارک لازم و مستندات قوی رو تو دست داریم. نداشتن حتی یه مدرک کوچیک، می تونه کل روند پرونده رو با مشکل روبرو کنه یا حتی باعث بشه حق مون ضایع بشه. پس این قسمت رو خیلی جدی بگیرید و با دقت لیست زیر رو چک کنید.

مدارک هویتی: شناسنامه و کارت ملی آماده!

اولین و بدیهی ترین مدارک، هموناییه که هویت شما رو نشون می ده. این مدارک باید هم برای متقاضی (یعنی کسی که درخواست قصاص رو میده) و هم برای قربانی (مجنی علیه یا مقتول) آماده باشه:

• شناسنامه و کارت ملی متقاضی: چه شما اولیای دم باشید و چه خودتون مجنی علیه، کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی تون ضروریه. این مدارک هویت شما رو به عنوان کسی که حق قصاص داره، ثابت می کنه.

• گواهی انحصار وراثت (برای اولیای دم): اگه خدای نکرده، قصاص نفس مطرح باشه و شما از اولیای دم مقتول هستید، حتماً باید گواهی انحصار وراثت رو تهیه کنید. این گواهی نشون می ده که شما رسماً از وراث قانونی مقتول هستید و حق قصاص دارید.

• مدارک هویتی مقتول یا مجنی علیه: کپی شناسنامه و کارت ملی کسی که قربانی جنایت شده، هم لازمه تا هویتش کاملاً مشخص بشه و پرونده روی اسم شخص درست پیش بره.

مدارک پرونده کیفری: از گزارش پلیس تا حکم دادگاه!

این بخش، ستون فقرات پرونده شماست. تمام مدارکی که از لحظه وقوع جرم تا زمان درخواست قصاص جمع آوری شده، تو این قسمت قرار می گیره. هرچه این مدارک کامل تر و مستندتر باشن، شانس شما برای احقاق حق بیشتره:

• گزارش پلیس و تحقیقات مقدماتی: اولین مدرک رسمی، گزارش نیروی انتظامی از صحنه جرم و تحقیقات اولیه تو کلانتری یا پاسگاهه. این گزارش شامل مشاهدات اولیه، اظهارات شهود و هر اطلاعاتی که همون اول جمع آوری شده، هست.

• گواهی پزشکی قانونی: این مدرک یکی از مهم ترین هاست! گواهی پزشکی قانونی هم میزان صدمات وارده (تو قصاص عضو) رو مشخص می کنه و هم علت تامه فوت (تو قصاص نفس) رو. این گواهی به قاضی کمک می کنه تا عمدی بودن یا نبودن جنایت و میزان آسیب رو دقیقاً بفهمه.

• قرار نهایی بازپرسی (قرار جلب به دادرسی) و کیفرخواست دادسرا: بعد از تحقیقات تو دادسرا، بازپرس یا دادیار قرار صادر می کنه. اگه قرار «جلب به دادرسی» باشه، یعنی دلایل کافی برای محاکمه متهم وجود داره. بعد از اون، دادستان «کیفرخواست» رو صادر می کنه که توش جرم متهم و دلایلش به صورت رسمی مطرح شده. این دو تا مدرک نشون می ده که پرونده مسیر خودش رو تو دادسرا طی کرده و آماده ارجاع به دادگاهه.

• تصاویر، فیلم، شهادت شهود و سایر دلایل اثبات جرم: هر مدرکی که بتونه به اثبات عمدی بودن جرم و هویت جانی کمک کنه، باید جمع آوری بشه. این شامل:

  • عکس و فیلم: اگه از صحنه جرم، آثار جرم، یا جراحات، عکس یا فیلمی وجود داره، حتماً اونا رو به پرونده اضافه کنید.
  • شهادت شهود: اگه کسایی بودن که صحنه جرم رو دیدن یا اطلاعاتی دارن، شهادتشون خیلی ارزشمنده. مشخصات کامل اونا رو باید تو لایحه بیارید.
  • گزارش کارشناسی: گاهی اوقات نیاز به نظر کارشناسی تخصصی (مثلاً کارشناسی اسلحه، صحنه جرم، یا روانشناسی) هست که این گزارش ها هم باید ضمیمه بشن.
  • مدارک الکترونیکی: پیامک ها، چت ها، تماس ها و هر داده الکترونیکی که بتونه دلیلی برای اثبات جرم باشه، می تونه کمک کننده باشه.

وکالتنامه وکیل: اگه وکیل دارید…

اگه تصمیم گرفتید برای این پرونده حساس، از وکیل متخصص استفاده کنید (که قویاً توصیه می کنیم این کار رو بکنید)، پس وکالتنامه وکیل هم یکی از مدارک ضروریه:

• وکالتنامه: این سند نشون می ده که شما رسماً به یه وکیل اختیار دادید تا تو این پرونده از طرف شما اقدام کنه و پیگیری های لازم رو انجام بده. کپی برابر اصل وکالتنامه باید ضمیمه لایحه بشه.

جمع آوری این مدارک ممکنه زمان بر و سخت باشه، اما فراموش نکنید که پایه و اساس یک لایحه درخواست قصاص قوی و موفق، همین مستندات کامله. پس با حوصله و دقت همه این ها رو آماده کنید.

حالا بریم سراغ نوشتن یک لایحه درخواست قصاص حرفه ای (گام به گام)

خب، تا اینجا با قصاص و انواعش آشنا شدیم، فهمیدیم چه شرایطی باید باشه تا قصاص مطرح بشه و چه مدارکی رو باید جمع آوری کنیم. حالا می رسیم به قسمت هیجان انگیز و عملی کار: نوشتن خود نمونه لایحه درخواست قصاص! فکر نکنید نوشتن لایحه فقط یه کار فرمالیته ست؛ نه، این نوشته، صدای شما تو دادگاهه. یه نوشته حقوقی قوی و دقیق، می تونه مسیر پرونده رو عوض کنه و به احقاق حق شما کمک شایانی بکنه. پس با دقت به این راهنمای گام به گام توجه کنید.

اهمیت ساختار و زبان حقوقی لایحه

شاید فکر کنید نوشتن لایحه هم مثل نوشتن یه نامه معمولیه، اما اصلاً این طور نیست! لایحه یه سند کاملاً حقوقیه که باید ساختار مشخص، زبان رسمی (البته تو این مقاله ما خودمونیش می کنیم!) و منطق حقوقی داشته باشه. قاضی با خوندن لایحه شما باید کاملاً متوجه بشه که چه اتفاقی افتاده، شما دقیقاً چی می خواید، و چرا فکر می کنید حق با شماست. پس دقت و نظم تو نگارش، حرف اول رو می زنه.

اجزای کلیدی لایحه: چی باید تو لایحه باشه؟

سربرگ و عنوان لایحه

اولین چیزی که تو نگاه اول جلب توجه می کنه، عنوان و سربرگه. باید مشخص باشه که این لایحه در مورد چیه. مثلاً:

«به نام خدای دادگستر»
«عنوان: لایحه درخواست قصاص نفس / قصاص عضو»

مرجع قضایی مخاطب

باید دقیقاً مشخص کنید که این لایحه رو برای کدوم شعبه و کدوم دادگاه می فرستید. مثلاً:

«ریاست محترم شعبه … دادگاه کیفری یک استان …»
«ریاست محترم شعبه … دادگاه عمومی جزایی شهرستان …»

مشخصات کامل متقاضی/متقاضیان

این بخش شامل اطلاعات کامل شما یا کسانی میشه که درخواست قصاص رو میدن. باید همه اطلاعات هویتی و آدرس دقیق باشه تا دادگاه بتونه باهاتون ارتباط برقرار کنه:

• نام و نام خانوادگی
• نام پدر
• شماره شناسنامه
• کد ملی
• آدرس دقیق و کد پستی
• شماره تماس (اختیاری ولی مفیده)
• سمت حقوقی (مثلاً: اولیای دم مقتول مرحوم … / مجنی علیه)

مشخصات کامل متهم/محکوم علیه

اطلاعات فردی که مرتکب جرم شده هم باید تا حد امکان کامل و دقیق باشه:

• نام و نام خانوادگی
• نام پدر
• کد ملی (اگه می دونید)
• آدرس تقریبی (اگه دقیق ندارید)

شماره پرونده و شماره دادنامه

اگه پرونده ای قبلاً تشکیل شده و شماره ای داره، یا حتی اگه حکم قطعی صادر شده، حتماً این اطلاعات رو تو لایحه بیارید. این کار باعث می شه پرونده شما سریع تر تو سیستم پیدا بشه:

• شماره پرونده کلاسه: ……
• شماره بایگانی شعبه: ……
• شماره دادنامه (در صورت صدور حکم قطعی): …… تاریخ صدور: ……

موضوع درخواست

خیلی رک و پوست کنده بنویسید که دقیقاً چی می خواید. اصلاً لازم نیست اینجا مقدمه چینی کنید:

«درخواست قصاص نفس»
«درخواست قصاص عضو (مثلاً: دست راست، بینایی چشم چپ و…)»

شرح واقعه و دلایل اثبات جرم و عمد

این بخش قلب لایحه شماست. اینجا باید داستان رو تعریف کنید، اما نه مثل یه رمان! باید واقعیت ها رو به ترتیب و با استناد به مدارک بیان کنید. هرچی دقیق تر و مستندتر باشه، بهتره:

• توضیح زمان، مکان و چگونگی وقوع جنایت: کی، کجا و چطور این اتفاق افتاد؟ دقیق بنویسید.

• بیان دلایل و مستندات اثبات عمدی بودن فعل: اینجا همون جاییه که باید به ماده ۲۹۰ ق.م.ا اشاره کنید و بگید که چرا کار جانی عمدی بوده. مثلاً:

  «با توجه به نوع سلاح مورد استفاده (چاقوی ضامن دار) و محل اصابت (قلب مقتول)، رفتار متهم مشمول بند ب ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی بوده و کاملاً عمدی است.»

• اشاره به گزارشات و نظریات کارشناسی: اگه پزشکی قانونی یا کارشناس دیگه ای نظر داده، حتماً بهش اشاره کنید و شماره گزارش رو بیارید.

• اشاره به شهادت شهود: اگه شاهدی دارید، اسمش رو بیارید و بگید که چی دیده.

استنادات قانونی

اینجا جاییه که باید به مواد قانونی مرتبط اشاره کنید. این کار نشون می ده که شما با قوانین آشنا هستید و درخواستتون بر پایه قانون مطرح شده:

«با استناد به مواد … از قانون مجازات اسلامی و مواد … از قانون آیین دادرسی کیفری، تقاضای قصاص را داریم.»

خواسته نهایی

در آخر، با یک جمله واضح، خواسته تون رو دوباره مطرح کنید:

«لذا با توجه به مراتب فوق و محتویات پرونده، از آن ریاست محترم صدور دستور اجرای حکم قصاص نفس / قصاص عضو را تقاضا دارم.»

پیوست ها

یک لیست دقیق از تمام مدارکی که ضمیمه لایحه کردید، تهیه کنید. این کار به دادگاه کمک می کنه تا بدونه چه چیزهایی رو باید بررسی کنه و از گم شدن مدارک هم جلوگیری می کنه:

1. کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی متقاضی
2. کپی برابر اصل گواهی انحصار وراثت (در صورت لزوم)
3. کپی برابر اصل گواهی پزشکی قانونی
4. کپی برابر اصل کیفرخواست شماره … تاریخ …
5. کپی برابر اصل وکالتنامه وکیل (در صورت اعطای وکالت)
6. تصاویر و مستندات مربوط به جرم
7. و …

نام، امضا و تاریخ

در انتهای لایحه، اسم کامل خودتون رو بنویسید، امضا کنید و تاریخ دقیق رو هم بزنید.

نکته مهم: نگارش یک لایحه درخواست قصاص، کار فوق العاده حساس و پیچیده ایه. حتی یک اشتباه کوچک تو متن یا اشاره به ماده قانونی اشتباه، می تونه سرنوشت پرونده رو عوض کنه. برای همین، توصیه اکید می کنیم که حتماً برای تنظیم این لایحه، از یک وکیل متخصص کیفری کمک بگیرید. وکیل می تونه با دانش و تجربه ش، بهترین و کامل ترین لایحه رو برای شما تنظیم کنه و از تضییع حقوق شما جلوگیری کنه.

نمونه لایحه درخواست قصاص نفس (متن آماده)

اینجا یک نمونه لایحه درخواست قصاص نفس رو براتون آماده کردیم. یادتون باشه این فقط یه الگوئه و باید با اطلاعات و جزئیات پرونده خاص شما تکمیل و شخصی سازی بشه. هیچ وقت نباید این متن رو بدون ویرایش و تطبیق با پرونده خودتون استفاده کنید. بازم تأکید می کنیم، حتماً قبل از تقدیم، با یک وکیل متخصص مشورت کنید.

بسمه تعالی
تاریخ: [تاریخ نگارش لایحه]

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه کیفری یک استان [نام استان]

موضوع: لایحه درخواست قصاص نفس

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار عالی می رساند اینجانبان [نام و نام خانوادگی متقاضی 1] فرزند [نام پدر متقاضی 1] با کد ملی [کد ملی متقاضی 1] و آدرس [آدرس کامل متقاضی 1]، و [نام و نام خانوادگی متقاضی 2] فرزند [نام پدر متقاضی 2] با کد ملی [کد ملی متقاضی 2] و آدرس [آدرس کامل متقاضی 2]، به عنوان اولیای دم مقتول مرحوم [نام و نام خانوادگی مقتول]، حسب گواهی انحصار وراثت شماره [شماره گواهی انحصار وراثت] صادره از [مرجع صادرکننده گواهی]، مراتب درخواست خود را جهت اجرای حکم قصاص نفس به شرح ذیل اعلام می داریم:

مشخصات محکوم علیه/متهم:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]
نام پدر: [نام پدر محکوم علیه]
کد ملی: [کد ملی محکوم علیه]
آدرس تقریبی: [آدرس تقریبی محکوم علیه]

مشخصات پرونده:
شماره پرونده کلاسه: [شماره کلاسه پرونده]
شماره بایگانی شعبه: [شماره بایگانی شعبه]
شماره دادنامه قطعی (در صورت صدور): [شماره دادنامه] تاریخ صدور: [تاریخ دادنامه]

شرح واقعه و دلایل اثبات عمدی بودن جنایت:
[اینجا باید به طور دقیق و با جزئیات کامل، زمان، مکان و چگونگی وقوع قتل را شرح دهید. به گونه ای که برای قاضی کاملاً روشن باشد. مثلاً:]
در تاریخ [تاریخ وقوع قتل] حوالی ساعت [ساعت وقوع قتل]، در آدرس [محل وقوع قتل]، محکوم علیه فوق الذکر با قصد قبلی و با استفاده از [نوع سلاح یا وسیله مورد استفاده]، به مرحوم [نام و نام خانوادگی مقتول] حمله ور شده و با [تعداد] ضربه [محل اصابت ضربات]، ایشان را به قتل رسانده است.
بر اساس نظریه پزشکی قانونی شماره [شماره نظریه پزشکی قانونی] مورخ [تاریخ نظریه پزشکی قانونی]، علت تامه فوت مرحوم [نام مقتول]، [علت تامه فوت] اعلام گردیده است که مؤید عمدی بودن فعل ارتکابی و قصد جان محکوم علیه می باشد.
شایان ذکر است رفتار ارتکابی محکوم علیه، با توجه به [ذکر دلایل و شواهد دیگر، مانند: نوع سلاح، محل اصابت، تکرار ضربات، اظهارات شهود، اقرار خود محکوم علیه، سوابق خصومت قبلی و...]، منطبق بر بند [مثلاً الف/ب/پ] ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی می باشد و از مصادیق قتل عمد محسوب می گردد.

استنادات قانونی:
با عنایت به شرح واقعه و دلایل ارائه شده، فعل ارتکابی محکوم علیه [نام محکوم علیه] از مصادیق بارز قتل عمدی بوده و وفق مواد ۲۹۰، ۳۰۱، ۳۴۷ و سایر مواد مرتبط از قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، مستوجب قصاص نفس می باشد.

خواسته:
لذا با توجه به مراتب معروضه، مستندات پیوست و محتویات پرونده، اینجانبان به عنوان اولیای دم مقتول مرحوم [نام مقتول]، تقاضای صدور و اجرای حکم قصاص نفس محکوم علیه [نام محکوم علیه] را از محضر ریاست محترم دادگاه استدعا داریم.

پیوست ها:
۱. کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی متقاضیان
۲. کپی برابر اصل گواهی انحصار وراثت
۳. کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی مقتول
۴. کپی برابر اصل نظریه پزشکی قانونی شماره [شماره نظریه]
۵. کپی برابر اصل کیفرخواست صادره از دادسرای [نام دادسرا] به شماره [شماره کیفرخواست]
۶. [ذکر سایر مدارک و مستندات، مانند: گزارشات نیروی انتظامی، شهادت شهود، تصاویر و فیلم ها و...]
۷. کپی برابر اصل وکالتنامه وکیل (در صورت وجود)

با تشکر و تجدید احترام
[نام و نام خانوادگی متقاضی 1]
[امضا]

[نام و نام خانوادگی متقاضی 2]
[امضا]

نمونه لایحه درخواست قصاص عضو (متن آماده)

این هم یک نمونه لایحه درخواست قصاص عضو که می تونه راهنمای شما باشه. باز هم تکرار می کنیم که این متن یه الگوئه و باید با دقت و توسط یک وکیل متخصص، با توجه به جزئیات خاص پرونده شما تکمیل بشه. هر پرونده ای منحصر به فرده و نیاز به رویکرد خاص خودش داره.

بسمه تعالی
تاریخ: [تاریخ نگارش لایحه]

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه کیفری یک استان [نام استان] / دادگاه عمومی جزایی شهرستان [نام شهرستان]

موضوع: لایحه درخواست قصاص عضو

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار عالی می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی متقاضی] فرزند [نام پدر متقاضی] با کد ملی [کد ملی متقاضی] و آدرس [آدرس کامل متقاضی]، به عنوان مجنی علیه، مراتب درخواست خود را جهت اجرای حکم قصاص عضو به شرح ذیل اعلام می دارم:

مشخصات محکوم علیه/متهم:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]
نام پدر: [نام پدر محکوم علیه]
کد ملی: [کد ملی محکوم علیه]
آدرس تقریبی: [آدرس تقریبی محکوم علیه]

مشخصات پرونده:
شماره پرونده کلاسه: [شماره کلاسه پرونده]
شماره بایگانی شعبه: [شماره بایگانی شعبه]
شماره دادنامه قطعی (در صورت صدور): [شماره دادنامه] تاریخ صدور: [تاریخ دادنامه]

شرح واقعه و دلایل اثبات عمدی بودن جنایت و نوع آسیب:
[اینجا باید به طور دقیق و با جزئیات کامل، زمان، مکان و چگونگی وقوع جنایت بر عضو را شرح دهید. نوع عضوی که آسیب دیده، میزان آسیب و چگونگی عمدی بودن آن را بیان کنید. مثلاً:]
در تاریخ [تاریخ وقوع جنایت] حوالی ساعت [ساعت وقوع جنایت]، در آدرس [محل وقوع جنایت]، محکوم علیه فوق الذکر با قصد قبلی و با استفاده از [نوع وسیله مورد استفاده، مثلاً چاقو، میلگرد، اسید و...]، به اینجانب حمله ور شده و با [ذکر چگونگی آسیب، مثلاً: ضربه مستقیم، پاشیدن مواد، کشیدن وسیله بر عضو و...] به [نام عضو آسیب دیده، مثلاً: دست راست / چشم چپ / انگشت اشاره دست چپ] اینجانب آسیب جدی وارد نموده است.
بر اساس نظریه پزشکی قانونی شماره [شماره نظریه پزشکی قانونی] مورخ [تاریخ نظریه پزشکی قانونی]، آسیب وارده به [نام عضو آسیب دیده] اینجانب، شامل [نوع و میزان دقیق آسیب، مثلاً: قطع کامل بند اول انگشت اشاره دست چپ / از بین رفتن کامل بینایی چشم چپ / از بین رفتن حس بویایی و...] اعلام گردیده است.
رفتار ارتکابی محکوم علیه، با توجه به [ذکر دلایل و شواهد دیگر، مانند: نوع وسیله، قصد قبلی، اظهارات شهود، اقرار خود محکوم علیه، سوابق خصومت قبلی و...]، منطبق بر بند [مثلاً الف/ب/پ] ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی می باشد و از مصادیق جنایت عمدی بر عضو محسوب می گردد.

استنادات قانونی:
با عنایت به شرح واقعه و دلایل ارائه شده، فعل ارتکابی محکوم علیه [نام محکوم علیه] از مصادیق بارز جنایت عمدی بر عضو بوده و وفق مواد ۲۹۰، ۳۵۱ و سایر مواد مرتبط از قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، مستوجب قصاص عضو می باشد.

خواسته:
لذا با توجه به مراتب معروضه، مستندات پیوست و محتویات پرونده، اینجانب به عنوان مجنی علیه، تقاضای صدور و اجرای حکم قصاص عضو [نام عضو آسیب دیده، مثلاً: قطع کامل بند اول انگشت اشاره دست چپ / از بین رفتن بینایی چشم چپ] محکوم علیه [نام محکوم علیه] را از محضر ریاست محترم دادگاه استدعا دارم.

پیوست ها:
۱. کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی متقاضی
۲. کپی برابر اصل نظریه پزشکی قانونی شماره [شماره نظریه]
۳. کپی برابر اصل کیفرخواست صادره از دادسرای [نام دادسرا] به شماره [شماره کیفرخواست]
۴. [ذکر سایر مدارک و مستندات، مانند: گزارشات نیروی انتظامی، شهادت شهود، تصاویر و فیلم ها و...]
۵. کپی برابر اصل وکالتنامه وکیل (در صورت وجود)

با تشکر و تجدید احترام
[نام و نام خانوادگی متقاضی]
[امضا]

نتیجه گیری: اهمیت تخصص تو پرونده های قصاص، شوخی بردار نیست!

دیدید که قصاص، با همه پیچیدگی ها و ظرافت هایی که تو قانون و شرع ما داره، یک راهکار جدی برای اجرای عدالته، خصوصاً وقتی پای جان و سلامت آدم ها در میونه. از تعریفش گرفته تا انواعش (قصاص نفس و قصاص عضو)، شرایط سخت گیرانه اش و لزوم اثبات عمدی بودن جرم، همه و همه نشون می ده که با یک موضوع کاملاً حساس روبرو هستیم.

تو این مقاله سعی کردیم به زبان خودمونی و ساده، مسیر تنظیم نمونه لایحه درخواست قصاص رو براتون روشن کنیم. از مدارکی که باید آماده کنید گفتیم و حتی دو نمونه لایحه برای قصاص نفس و قصاص عضو رو هم براتون آوردیم تا یه دید کلی پیدا کنید. اما نکته ای که نباید ازش غافل شد اینه که این مسیر، پر از چالشه و هر اشتباه کوچیکی می تونه هزینه های سنگینی داشته باشه، چه از نظر حقوقی و چه از نظر عاطفی.

فکر کنید که تو شرایطی قرار بگیرید که یک نفر از اعضای خانواده تون به قتل رسیده یا خودتون دچار یک آسیب جدی شدین. تو اون لحظات سخت و بحرانی، شاید نتونید با آرامش و دقت لازم، تمام جوانب حقوقی پرونده رو بررسی کنید. اینجا دقیقاً همون جاییه که نیاز به یک کمک و همراه متخصص حس می شه. یک وکیل متخصص کیفری با دانش عمیق خودش از قوانین و تجربه سال ها حضور تو دادگاه ها، می تونه مثل یک ستون محکم کنار شما باشه. اون می دونه چطوری مدارک رو جمع آوری کنه، چطوری بهترین لایحه رو بنویسه و چطوری از حق شما به بهترین شکل ممکن دفاع کنه.

این نمونه لایحه هایی که اینجا براتون گذاشتیم، فقط جنبه آموزشی و راهنمایی دارن. هیچ دو پرونده ای کاملاً شبیه هم نیستن و هرکدوم جزئیات و ظرایف خاص خودشون رو دارن که باید به صورت تخصصی بررسی بشن. اعتماد کردن به یک وکیل کاربلد، نه تنها باعث می شه که از تضییع حقوق تون جلوگیری کنید، بلکه خیالتون هم راحت می شه که پرونده تون دست یک متخصص خبره ست. پس اگه خدای نکرده تو همچین موقعیتی قرار گرفتید یا حتی سوالی تو این زمینه دارید، لحظه ای برای مشورت با وکیل متخصص درنگ نکنید. با یک تماس یا مراجعه به وکیل، می تونید گامی محکم و مطمئن برای احقاق عدالت بردارید.