اگر زن برای طلاق اقدام کند مهریه تعلق میگیرد

یکی از دغدغه های بزرگ خانم ها در مسیر پر پیچ وخم طلاق این است که آیا با درخواست طلاق از طرف خودشان، باز هم مهریه به آن ها تعلق می گیرد یا نه. بله، در اکثر قریب به اتفاق موارد، اگر زن برای طلاق اقدام کند، مهریه به او تعلق می گیرد. این حق، جزو حقوق مالی مستقل زن است که به محض جاری شدن خطبه عقد، به مالکیت او در می آید و اینکه چه کسی تقاضای طلاق داده، روی این حق اثر نمی گذارد. این موضوع، بارها در محاکم قضایی کشور تایید شده و جای هیچ نگرانی نیست.

در زندگی مشترک، گاهی اوقات شرایطی پیش می آید که ادامه راه برای یکی از طرفین، به خصوص خانم ها، غیرممکن یا طاقت فرسا می شود. در چنین شرایطی، خیلی ها نگران آینده مالی شان هستند و فکر می کنند شاید اگر خودشان پیش قدم طلاق شوند، مهریه شان به خطر بیفتد. اما قانون حمایت خانواده و فقه اسلامی، تکلیف این موضوع را روشن کرده اند. مهریه چیزی نیست که به این سادگی ها بشود آن را از خانم گرفت. این مقاله برای همین نوشته شده تا با زبانی ساده و خودمانی، همه چیز را درباره مهریه در طلاق از طرف زن برایتان توضیح دهیم، از تعریف مهریه بگیرید تا انواع آن و حتی شرایط خاصی که ممکن است باعث تغییراتی در آن شود. پس با ما همراه باشید تا حقوق خودتان را کامل بشناسید.

مهریه چیست؟ آشنایی با حق مالی مستقل زنانه

قبل از اینکه سراغ اصل ماجرا برویم، بیایید ببینیم اصلاً این مهریه که این قدر درباره اش صحبت می شود، چی هست؟ مهریه یک نوع تعهد مالیه که مرد در زمان عقد نکاح، قبول می کنه به زن بپردازه. این تعهد، ممکنه پول نقد باشه، سکه طلا، زمین، خونه، یا هر چیز دیگه ای که ارزش مالی داشته باشه و بین زن و مرد توافق شده باشه. قانون مدنی ما، توی ماده ۱۰۷۸ به وضوح گفته که «هر چیزی که مالیت داشته باشد و قابل تملک باشد، می تواند مهر قرار گیرد.» یعنی دستتون بازه که هر چی توافق کردید رو مهر کنید، البته به شرطی که مالیت داشته باشه.

نکته مهم اینجاست که مهریه، به محض اینکه عقد جاری میشه، به ملکیت زن درمیاد. این یعنی چی؟ یعنی اینکه زن، از همون لحظه عقد، مالک مهریه اش میشه و می تونه هر وقت که خواست، اونو از شوهرش مطالبه کنه. فرقی هم نمی کنه که هنوز عروسی کرده باشن یا نه، یا اصلاً زندگی مشترک شروع شده باشه یا نه. این یک حق مسلم و مستقل برای زنه.

تفاوت مهریه با نفقه و اجرت المثل: قاطی نکنید!

بعضی ها مهریه رو با نفقه یا اجرت المثل اشتباه می گیرن. اما این ها سه تا حق کاملاً جدا از همن:

• نفقه: این هزینه هاییه که مرد باید برای گذران زندگی زن فراهم کنه؛ مثل خوراک، پوشاک، مسکن، درمان و هر چیز ضروری دیگه. نفقه برای زندگی حال حاضره.
• اجرت المثل: این حق هم برای خانمه و بابت کارهاییه که توی خونه انجام داده (کارهای غیرواجب شرعی) و بابت اونها از همسرش مزد نگرفته. اگه ثابت بشه که این کارها به دستور مرد بوده و زن قصد تبرع (مجانی کار کردن) نداشته، می تونه اجرت المثل بگیره.
• مهریه: اما مهریه، یک هدیه نیست، یک حق مالیکه به محض عقد، زن مالک اون میشه و به گذشته، حال یا آینده زندگی مشترک ربطی نداره.

انواع مهریه که باید بشناسید

مهریه انواع مختلفی داره که دونستن اون ها خیلی مهمه:

1. مهرالمسمی: این همون مهریه ایه که توی عقدنامه و با توافق زن و مرد تعیین میشه. مثلاً «۱۱۴ سکه بهار آزادی». این رایج ترین نوع مهریه است.
2. مهرالمثل: اگه مهریه توی عقدنامه تعیین نشه یا اون چیزی که تعیین شده، مالیت نداشته باشه (مثلاً ۱۰ کیلو هوا!)، یا عقد به دلایلی باطل بشه ولی زن و مرد با هم نزدیکی کرده باشن، دادگاه بر اساس موقعیت اجتماعی زن، تحصیلات، شأن خانوادگی و وضعیت مالی مرد، یک مهریه براش تعیین می کنه که بهش می گن مهرالمثل.
3. مهرالمتعه: این نوع مهریه وقتی مطرح میشه که توی عقدنامه مهریه تعیین نشده باشه و قبل از اینکه زن و مرد با هم نزدیکی کنن، طلاق اتفاق بیفته. اینجا مرد باید یک مبلغی رو به زن بده که بهش میگن مهرالمتعه. میزان این مهر بر اساس وضعیت مالی و توانایی مرد تعیین میشه.

از نظر زمان پرداخت هم مهریه دو نوع اصلی داره:

• مهریه عندالمطالبه: این یعنی زن هر وقت که خواست، می تونه مهریه اش رو از شوهرش بخواد. مرد هم باید فوراً اون رو بپردازه. اکثر مهریه ها توی کشور ما از این نوع هستن.
• مهریه عندالاستطاعه: توی این حالت، پرداخت مهریه منوط به اینه که مرد توانایی مالی داشته باشه. یعنی اگه مرد مال و اموالی نداشته باشه، زن نمی تونه اون رو مطالبه کنه. بار اثبات توانایی مالی مرد هم در این نوع مهریه، با خود زن هست که باید به دادگاه ثابت کنه شوهرش استطاعت پرداخت داره.

حالا که با کلیات مهریه آشنا شدیم، می رسیم به اصل قضیه: آیا اگر زن برای طلاق اقدام کند مهریه تعلق میگیرد؟

چرا مهریه حق زن است، حتی وقتی او طلاق می خواهد؟

این یکی از مهم ترین نکاتیه که باید همیشه یادتون باشه: مهریه، با وقوع عقد نکاح بر گردن مرد میاد و مطالبه اون هیچ ربطی به اینکه چه کسی درخواست طلاق داده باشه، نداره. یعنی مهریه یک حق مستقل و غیرقابل سلب برای زنه. فرقی نمی کنه که شما (خانم) از زندگی خسته شدید و می خواهید طلاق بگیرید، یا خدای نکرده همسرتون تقاضای طلاق داده. مهریه سر جای خودش محفوظه و شما می تونید اون رو مطالبه کنید.

تصور کنید که شما یک خونه رو خریده اید. مهم نیست که بعداً خودتون می خواهید اون خونه رو بفروشید یا طرف مقابل اونو می خواد از شما بخره. در هر صورت، شما صاحب اون خونه هستید و ارزشش از بین نمیره. مهریه هم دقیقاً همین طوره. با عقد، شما مالک اون شدید و کسی نمی تونه این حق رو از شما بگیره.

مراقب باشیم: عدم تمکین با مهریه فرق داره!

یک باور غلط رایج اینه که اگه زن تمکین نکنه (مثلاً خونه رو ترک کنه یا از انجام وظایف زناشویی خودداری کنه)، مهریه اش رو از دست میده. این کاملاً اشتباهه! عدم تمکین زن، فقط روی حق نفقه اون تاثیر میذاره و ممکنه باعث بشه مرد دیگه نفقه بهش نده. اما ابداً باعث سقوط مهریه نمیشه. مهریه یک حق مستقل و ذاتیه و حتی اگه زن ناشزه هم باشه، می تونه مهریه اش رو از مرد طلب کنه.

وضعیت مهریه در دوران عقد و باکره بودن زن (تنصیف مهریه)

یک استثنای مهم در مورد مهریه وجود داره که اون هم مربوط به دوران عقده و زمانی که نزدیکی بین زن و مرد اتفاق نیفتاده باشه. اگه زن در دوران عقد و قبل از نزدیکی، طلاق بگیره و باکره باشه، فقط نصف مهریه بهش تعلق می گیره. این موضوع توی ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی هم به صراحت اومده. مثلاً اگه مهریه ۱۱۴ سکه باشه، زن باکره در صورت طلاق قبل از نزدیکی، ۵۷ سکه دریافت می کنه.

اگه خدای نکرده قبل از طلاق، زن تمام مهریه رو گرفته باشه و بعد در دوران عقد و قبل از نزدیکی طلاق بگیره، باید نصف اون رو به مرد برگردونه. پس حواستون به این نکته باشه.

بررسی وضعیت مهریه در سناریوهای مختلف طلاق از جانب زن

حالا بیایید ببینیم وقتی یک خانم خودش درخواست طلاق میده، توی شرایط مختلف مهریه اش چه وضعیتی پیدا می کنه. در هر کدوم از این حالت ها، حق مهریه به شکل های متفاوتی مطرح میشه، اما اصل کلی همیشه پابرجاست: مهریه محفوظه، مگر اینکه خود زن از اون بگذره.

۱. طلاق توافقی: همه چیز به توافق شما بستگی داره

طلاق توافقی همون طور که از اسمش پیداست، وقتیه که زن و مرد با هم به تفاهم می رسن که از هم جدا بشن و روی تمام مسائل مثل مهریه، نفقه، حضانت بچه ها و … با هم توافق می کنن. توی این نوع طلاق، معمولاً زن برای اینکه مرد راضی به طلاق بشه و کارها سریع تر پیش بره، بخشی از مهریه اش رو میبخشه (اصطلاحاً بهش میگن فدیه). مثلاً ممکنه از ۱۱۴ سکه، ۱۰ سکه رو ببخشه و بقیه رو دریافت کنه، یا حتی کل مهریه رو ببخشه.

نکته مهم: هر توافقی که توی طلاق توافقی انجام میشه، باید خیلی دقیق و واضح توی صورت جلسه دادگاه یا توافق نامه طلاق نوشته بشه و امضا بشه. اگه چیزی نوشته نشه، ممکنه بعداً به مشکل بخورید. اگه توی توافق نامه قید نشه که مهریه بخشیده شده، زن باز هم می تونه اون رو مطالبه کنه.

۲. طلاق بر اساس شروط ۱۲ گانه عقدنامه (حق طلاق زن)

شروط ۱۲ گانه عقدنامه، یک سری تعهدات هستن که توی بعضی از عقدنامه ها چاپ شده و توی بقیه باید توافق و اضافه بشه. اگه مرد یکی از این شروط رو زیر پا بذاره، زن می تونه بدون نیاز به رضایت مرد و با مراجعه به دادگاه، طلاق بگیره و نکته خوب اینجاست که توی این حالت، مهریه زن به طور کامل محفوظه و می تونه اون رو مطالبه کنه. این شروط مثل یک جور حق طلاق برای زن عمل می کنن.

شروط ۱۲ گانه شامل این موارد میشن:

1. عدم پرداخت نفقه: اگه مرد نفقه رو نده و زن هم نتونه اون رو از طریق قانونی بگیره.
2. سوءرفتار یا بدرفتاری شدید: اگه مرد به گونه ای رفتار کنه که ادامه زندگی برای زن غیرقابل تحمل بشه، مثلاً کتک زدن، توهین های مکرر، یا هر نوع آزار روحی و جسمی که در عرف، غیرقابل تحمل باشه.
3. اعتیاد مرد: اگه مرد به مواد مخدر یا الکل اعتیاد داشته باشه و این اعتیاد به زندگی خانوادگی آسیب بزنه و مرد هم برای ترک اعتیاد اقدام نکنه.
4. محکومیت قطعی به حبس: اگه مرد به خاطر یک جرمی، به زندان طولانی مدت (مثلاً بالای ۵ سال) محکوم بشه.
5. ترک زندگی مشترک: اگه مرد بدون هیچ دلیل موجهی، برای مدت طولانی (مثلاً ۶ ماه متوالی) زندگی مشترک رو ترک کنه.
6. ابتلا به بیماری های صعب العلاج: اگه مرد به یک بیماری سخت و لاعلاج مبتلا بشه که ادامه زندگی مشترک رو مختل کنه.
7. ازدواج مجدد مرد بدون اجازه زن: اگه مرد بدون اجازه و رضایت همسر اولش، با زن دیگه ای ازدواج کنه.
8. عقیم بودن مرد یا عدم توانایی او در ایفای وظایف زناشویی: اگه مرد نتونه بچه دار بشه (در صورتی که زن این رو می خواسته) یا در انجام وظایف زناشویی ناتوان باشه.
9. غیبت طولانی مدت و مفقودالاثر شدن مرد: اگر مرد ۴ سال یا بیشتر غایب و مفقودالاثر باشه.
10. عدم امکان ادامه زندگی به دلیل هر نوع عسر و حرج: هر شرایط سختی که ادامه زندگی رو برای زن غیرممکن کنه و در دادگاه هم قابل اثبات باشه.
11. عدم توانایی مرد در تامین معاش خانواده: اگر مرد نتواند معاش و زندگی خانواده را تامین کند.
12. بیماری های جنسی صعب العلاج مرد: بیماری های جنسی که ادامه زندگی مشترک را برای زن غیرقابل تحمل کند.

اگه زن بتونه هر کدوم از این شروط رو توی دادگاه ثابت کنه، می تونه طلاق بگیره و مهریه اش رو هم تمام و کمال دریافت کنه.

۳. طلاق خلع: بذل مهریه برای رهایی

طلاق خلع زمانی اتفاق می افته که زن از شوهرش «کراهت» پیدا کرده، یعنی دیگه دوست نداره باهاش زندگی کنه و حاضره برای رهایی از این زندگی، چیزی رو به مرد ببخشه (که معمولاً مهریه یا بخشی از اونه). به این بخشش، می گن «بذل مهریه». توی طلاق خلع، زن با بخشیدن مهریه (یا مقدار دیگه ای که توافق می کنن)، رضایت مرد رو برای طلاق جلب می کنه.

مثلاً، زن ممکنه بگه: «من حاضرم از ۱۱۴ سکه مهریه ام، ۱۰ سکه رو ببخشم تا شوهرم طلاقم بده.» اینجا اون ۱۰ سکه میشه «فدیه» یا همون چیزی که زن میبخشه تا طلاق خلع جاری بشه. اگه زن تمام مهریه اش رو ببخشه، دیگه حقی بابت مهریه نخواهد داشت.

۴. طلاق به دلیل عسر و حرج زن (شرایط غیرقابل تحمل)

یکی دیگه از راه هایی که زن می تونه خودش درخواست طلاق بده و مهریه اش رو هم کامل بگیره، اثبات «عسر و حرج» توی دادگاهه. عسر و حرج یعنی شرایطی که ادامه زندگی برای زن، سخت و غیرقابل تحمل شده باشه. ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به این موضوع اشاره کرده.

مصادیق عسر و حرج خیلی متنوعه و می تونه شامل این ها باشه:

• سوء رفتار شدید مرد (کتک زدن، فحاشی مکرر).
• ترک زندگی مشترک توسط مرد برای مدت طولانی.
• اعتیاد مرد به مواد مخدر یا الکل که به زندگی مشترک آسیب جدی بزنه.
• عدم پرداخت نفقه.
• بیماری های صعب العلاج مرد.
• بیماری های روانی مرد.
• و …

اگه زن بتونه با شواهد و مدارک، این شرایط رو توی دادگاه ثابت کنه، دادگاه حکم طلاق رو صادر می کنه و توی این حالت هم، مهریه زن به طور کامل محفوظه.

۵. طلاق به دلیل تخلف از شروط ضمن عقد (غیر از شروط چاپی)

غیر از شروط ۱۲ گانه چاپی، ممکنه زن و مرد خودشون توی عقدنامه، شروط دیگه ای رو اضافه کرده باشن. مثلاً شرط کرده باشن که مرد حق نداره در شهر دیگری کار کنه، یا باید حتماً تحصیلاتش رو ادامه بده. اگه مرد این شروط رو زیر پا بذاره، زن می تونه به خاطر تخلف از شرط، درخواست طلاق بده و باز هم مهریه اش رو کامل دریافت کنه.

مهریه یک حق مالی مستقل است که با جاری شدن خطبه عقد به زن تعلق می گیرد و مطالبه آن هیچ ارتباطی به اینکه چه کسی درخواست طلاق داده باشد، ندارد. حتی در صورت درخواست طلاق از سوی زن، این حق محفوظ است، مگر اینکه خود زن به صورت آگاهانه و با اختیار کامل از آن صرف نظر کند.

مواردی که پای مهریه به خطر می افتد یا تغییر می کند؟

خب، تا اینجا گفتیم که مهریه یک حق مسلمه و درخواست طلاق از طرف زن معمولاً روی اون تاثیری نداره. اما چند حالت خاص هست که مهریه ممکنه کلاً از بین بره یا تغییر کنه. باید به این موارد خیلی دقت کنید:

۱. ابراء یا بذل مهریه توسط زن

اینجا دیگه مهریه از بین میره، چون خود زن از حقش میگذره:

• ابراء مهریه: ابراء یعنی زن به طور کامل و بدون هیچ قید و شرطی، از حق مهریه اش میگذره. یعنی انگار از اول وجود نداشته. این کار باید با رضایت کامل و آگاهی زن انجام بشه. اگه زن، مهریه اش رو ابراء کنه، دیگه هیچ وقت نمی تونه اون رو مطالبه کنه.
• بذل مهریه: بذل همون بخشیدن مهریه است، اما معمولاً با یک قید و شرط. مثلاً توی طلاق خلع، زن برای اینکه مرد راضی به طلاق بشه، بخشی یا تمام مهریه اش رو میبخشه. اگه بذل اتفاق بیفته، زن دیگه نمی تونه اون بخش بخشیده شده رو مطالبه کنه، مگر اینکه توی دوران عده طلاق خلع، به بخشش خودش رجوع کنه و مرد هم رضایت بده.

شرایط صحت بخشش مهریه هم اینه که زن باید عاقل، بالغ و با اختیار کامل باشه و کسی بهش فشار نیاورده باشه. بهتره این کار حتماً به صورت رسمی و در محضر انجام بشه تا بعداً حرف و حدیثی نباشه.

۲. فوت زن قبل از مطالبه مهریه

اگه زن فوت کنه و مهریه اش رو هنوز نگرفته باشه، نگران نباشید! مهریه مثل بقیه اموال زن، به وراثش (بچه ها، پدر و مادر، همسر) منتقل میشه و اون ها می تونن مهریه رو از مرد مطالبه کنن.

۳. عدم تحقق شرط استطاعت در مهریه عندالاستطاعه

اگه مهریه از نوع «عندالاستطاعه» باشه، یعنی پرداختش مشروط به توانایی مالی مرد باشه، اگه زن نتونه توی دادگاه ثابت کنه که مرد توانایی مالی داره، مهریه بهش تعلق نمی گیره یا حداقل تا زمانی که استطاعت مرد اثبات بشه، مرد ملزم به پرداخت نیست. توی این حالت، بار اثبات استطاعت با زنه و کار یک مقدار سخت تر میشه.

۴. خیانت زن و تاثیر آن بر مهریه: تصحیح یک باور غلط

این یکی از پربحث ترین و جنجالی ترین باورهای غلطیه که بین مردم رایجه. خیلی ها فکر می کنن اگه زن خیانت کنه، مهریه اش رو از دست میده. اما بذارید خیلی شفاف و محکم بهتون بگم: به موجب قوانین حقوقی و فقهی ایران، صرف خیانت زن، به هیچ وجه باعث سقوط یا عدم تعلق مهریه نمیشه.

مهریه یک حق مالیه که با عقد نکاح به زن تعلق می گیره و خیانت، یک جرم کیفری محسوب میشه که مجازات های خودش رو داره (مثل شلاق یا زندان، در صورت اثبات زنا). این دو تا موضوع کاملاً از هم جدا هستن. یعنی اگه زن حتی به فرض محال، جرمی مثل خیانت رو مرتکب شده باشه و این موضوع هم توی دادگاه کیفری ثابت بشه، باز هم حق مهریه اون از بین نمیره و می تونه مهریه اش رو از همسرش مطالبه کنه.

تنها حالتی که ممکنه این موضوع به طور غیرمستقیم روی مهریه تاثیر بذاره، اینه که خیانت زن به شکلی باشه که باعث «عسر و حرج» شدید مرد بشه و مرد بتونه توی دادگاه ثابت کنه که ادامه زندگی با این شرایط برای اون غیرقابل تحمله و زن تقصیرکار اصلی در از بین بردن بنیان خانواده است. اما حتی در این حالت هم، معمولاً مهریه ساقط نمیشه، بلکه شاید مرد بتونه با اثبات عسر و حرج خودش، حکم طلاق رو بگیره که در نهایت مهریه همچنان باید پرداخت بشه.

پس گول اطلاعات غلط و شایعات رو نخورید. مهریه حقیه که به این راحتی ها از زن گرفته نمیشه.

روند قانونی مطالبه مهریه (با تمرکز بر درخواست زن)

حالا که می دونید مهریه حق شماست، ممکنه بپرسید چطور باید برای گرفتن اون اقدام کنید. دو تا راه اصلی برای مطالبه مهریه وجود داره: از طریق اجرای ثبت و از طریق دادگاه خانواده.

۱. مطالبه از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی: راهی سریع تر

اگه مهریه تون توی سند ازدواجتون (که یک سند رسمی محسوب میشه) قید شده باشه و از نوع عندالمطالبه باشه، می تونید از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی اقدام کنید. این روش معمولاً سریع تر و کم هزینه تره:

1. مراجعه به دفترخانه ای که عقد کرده اید: باید با اصل سند ازدواج به همون دفترخونه ای که عقد کردید، مراجعه کنید.
2. درخواست صدور اجرائیه: اونجا درخواست صدور اجرائیه مهریه رو مطرح می کنید.
3. ابلاغ اجرائیه به مرد: اجرائیه به مرد ابلاغ میشه و اون ۱۰ روز فرصت داره که مهریه رو پرداخت کنه یا اموالشو معرفی کنه.
4. معرفی اموال: اگه مرد پرداخت نکرد یا اموالی رو معرفی کرد، می تونید درخواست توقیف اون اموال رو بدید.

مزیت این روش اینه که دیگه نیازی به رفت و آمد به دادگاه نیست و مستقیماً می تونید برای توقیف اموال اقدام کنید. اما همون طور که گفتیم، فقط برای مهریه های عندالمطالبه و سند رسمی کاربرد داره.

۲. مطالبه از طریق دادگاه خانواده: وقتی کار پیچیده تر میشه

اگه مهریه شما از نوع عندالاستطاعه باشه، یا سند ازدواجتون رسمی نیست، یا به هر دلیلی نخواستید از طریق اجرای ثبت اقدام کنید، باید به دادگاه خانواده مراجعه کنید. این مراحل کمی طولانی تره:

1. ارائه دادخواست: باید یک دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده ارائه بدید. می تونید این کار رو همزمان با دادخواست طلاق انجام بدید.
2. ارجاع به شورای حل اختلاف: توی بعضی موارد، اول پرونده به شورای حل اختلاف فرستاده میشه تا اگه بشه، زن و شوهر رو آشتی بدن یا به توافق برسونن. اگه نشد، پرونده برمی گرده به دادگاه.
3. رسیدگی دادگاه: دادگاه تشکیل جلسه میده و به ادعاها و دلایل هر دو طرف گوش میده.
4. صدور حکم: اگه حق با زن باشه، دادگاه حکم به پرداخت مهریه میده.

توقیف اموال مرد: حق شماست!

هم از طریق اجرای ثبت و هم از طریق دادگاه، شما حق دارید برای گرفتن مهریه تون، اموال مرد رو توقیف کنید. این اموال می تونه شامل:

• اموال منقول: مثل حساب بانکی، حقوق و مزایا، ماشین، طلا و…
• اموال غیرمنقول: مثل خونه، زمین و…

فقط یادتون باشه که یک سری از اموال، جزو «مستثنیات دین» هستن و نمیشه اونا رو بابت مهریه توقیف کرد. مثلاً خونه ای که مرد با خانواده اش توش زندگی می کنه (اگه جزو مایحتاج ضروری باشه)، اثاثیه ضروری زندگی، ابزار کار و… .

درخواست اعسار از سوی مرد و تقسیط مهریه

اگه مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداشته باشه، می تونه درخواست «اعسار» بده. یعنی از دادگاه بخواد که اون رو به صورت قسطی پرداخت کنه. اگه دادگاه اعسار مرد رو قبول کنه (با توجه به شهادت شهود، مدارک مالی و…)، مهریه رو تقسیط می کنه. مثلاً ممکنه بگه مرد باید هر سه ماه یک سکه یا ماهی یک مبلغ مشخص رو بپردازه. این یعنی ممکنه گرفتن تمام مهریه کمی طول بکشه، اما در نهایت حق شما محفوظه.

چند نکته طلایی برای خانم هایی که دنبال طلاق و مهریه هستند

درسته که قانون از حقوق شما حمایت می کنه، اما فرآیندهای حقوقی همیشه پیچیدگی های خودشون رو دارن. برای اینکه بهترین نتیجه رو بگیرید و کمتر اذیت بشید، حواستون به این نکات باشه:

۱. مشاوره حقوقی تخصصی: اول از همه با یک وکیل خوب صحبت کن!

شاید مهم ترین و اولین قدمی که باید بردارید، اینه که با یک وکیل خانواده متخصص و باتجربه مشورت کنید. وکیل می تونه با توجه به شرایط خاص پرونده شما، بهترین راه رو نشونتون بده، شما رو از حقوق و تکالیفتون آگاه کنه و توی تمام مراحل قانونی همراهتون باشه. انتخاب یک وکیل خوب، می تونه کلی از استرس و سردرگمی شما کم کنه.

۲. جمع آوری مدارک: دست خالی نرو دادگاه!

برای هر نوع دعوای حقوقی، داشتن مدارک کافی حرف اول رو میزنه. برای مطالبه مهریه، حتماً اصل عقدنامه و مدارک شناسایی خودتون رو آماده کنید. اگه می خواهید به خاطر عسر و حرج یا شروط عقدنامه طلاق بگیرید، هر مدرکی که بتونه ادعاهای شما رو ثابت کنه (مثلاً پیامک های تهدیدآمیز، شهادت شهود، گزارش پزشکی قانونی، مدارک عدم پرداخت نفقه و…) رو جمع آوری کنید. این مدارک، برگ برنده شما توی دادگاه هستن.

۳. آگاهی از حقوق: فریب اطلاعات غلط رو نخور!

متاسفانه توی جامعه، اطلاعات غلط زیادی درباره حقوق زن در طلاق و مهریه وجود داره. نذارید این اطلاعات نادرست یا فشارهای روانی (از طرف خانواده شوهر یا حتی خود شوهر) شما رو از حق و حقوق خودتون محروم کنه. با مطالعه مقالات معتبر و مشورت با وکیل، دانش حقوقی خودتون رو بالا ببرید و با آگاهی کامل تصمیم بگیرید.

۴. مدیریت انتظارات: مسیر ممکنه طولانی باشه

گاهی اوقات فرآیند طلاق و مطالبه مهریه، ممکنه طولانی بشه. به خصوص اگه مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداشته باشه و درخواست اعسار بده، ممکنه مهریه به صورت اقساطی و طی مدت زمان طولانی به شما پرداخت بشه. پس صبور باشید و انتظار داشته باشید که شاید این مسیر، کمی زمان بر باشه.

۵. توافق نامه جامع: توی طلاق توافقی حواست جمع باشه!

اگه قصد طلاق توافقی دارید، حتماً مطمئن بشید که تمام جزئیات مربوط به مهریه، نفقه، حضانت و ملاقات فرزندان و هر مسئله مالی دیگه ای، به صورت دقیق و کامل توی توافق نامه ذکر شده باشه. یک توافق نامه ناقص، ممکنه بعداً براتون مشکل ساز بشه.

۶. نفقه و حضانت فرزندان: حقوق جداگانه رو فراموش نکن!

یادتون باشه که حق مهریه، کاملاً با حق نفقه و حضانت فرزندان متفاوته. حتی اگه از مهریه تون گذشتید، باز هم حق نفقه فرزندانتون (چه در حضانت شما باشن و چه نباشن) و در صورت لزوم، حضانت خودتون، پابرجاست. این حقوق رو هیچ وقت فدای همدیگه نکنید.

آگاهی از قوانین و مشورت با یک وکیل متخصص، بهترین سپر دفاعی برای حفظ حقوق مالی و آرامش روانی شما در فرآیند طلاق و مطالبه مهریه است.

نتیجه گیری: حق مهریه، همیشه با شماست!

خب، رسیدیم به انتهای بحثمون. امیدواریم با خوندن این مقاله، به این نتیجه رسیده باشید که پاسخ به سوال اصلی ما، یعنی اگر زن برای طلاق اقدام کند مهریه تعلق میگیرد، یک بله بزرگ و قاطعانه است. مهریه، یک حق قانونی و شرعیه که به محض عقد به شما تعلق می گیره و چه خودتون درخواست طلاق بدید و چه همسرتون، این حق از بین نمیره. مگر اینکه با آگاهی کامل و به اختیار خودتون، از اون بگذرید.

فقط توی یک مورد خاص، یعنی در دوران عقد و قبل از نزدیکی و در صورت باکره بودن زن، نصف مهریه تعلق می گیره. غیر از این حالت و موارد بخشش اختیاری، مهریه همیشه سر جای خودش محفوظه و شما می تونید اون رو مطالبه کنید. پیچیدگی های قانونی و انواع طلاق ها ممکنه شما رو گیج کنه، اما اصل قضیه تغییری نمی کنه.

توصیه نهایی ما اینه که هرگز بدون مشورت با یک وکیل خانواده متخصص، برای طلاق و مهریه اقدام نکنید. وکیل می تونه بهترین راهنما و حامی شما توی این مسیر باشه تا با کمترین دغدغه و بیشترین آگاهی، از حقوق خودتون دفاع کنید و زندگی جدیدی رو با آرامش شروع کنید.