رسید تحویل سفته به کارگر

گرفتن رسید تحویل سفته به کارگر، یک جور سپر دفاعی برای خود شماست که ثابت می کند سفته ضمانتتان را از کارفرما پس گرفته اید. این رسید جلوی هرگونه ادعای احتمالی بعدی کارفرما یا سوءاستفاده های خدای نکرده از سفته را می گیرد و خیالتان را راحت می کند. در دنیای امروز که روابط کاری گاهی پیچیده می شوند، سفته ضمانت حسن انجام کار، مثل یک امانت مهم دست کارفرماست که باید بعد از اتمام همکاری، به دست صاحبش برگردد. اما خب، همیشه هم این برگشتن به آسانی نیست و ممکن است نگرانی هایی برای کارگر پیش بیاید. به همین خاطر، اینکه چطور و با چه مدارکی سفته را پس بگیرید، حسابی مهم است.

شاید شما هم در شروع کار، برای ضمانت و تعهد، یک سفته دست کارفرما داده باشید و حالا با خودتان بگویید: وقتی کارم تمام شد، چطور باید سفته ام را پس بگیرم؟ یا اگر کارفرما سفته را پس ندهد، باید چه کار کنم؟ این ها سوالات مهمی هستند که پاسخ شان به آرامش خاطر شما کمک زیادی می کند. ندانستن حقوق تان در این زمینه، ممکن است خدای نکرده مشکل ساز شود. پس بیایید با هم ببینیم که سفته ضمانت دقیقاً چیست، چه زمانی باید برگردانده شود، چرا گرفتن رسید موقع پس گرفتن سفته این قدر حیاتی است و اگر کارفرما از پس دادن سفته شانه خالی کرد، چه راهکارهایی دارید. هدف اینجاست که شما با تمام نکات حقوقی و اجرایی بازپس گیری سفته تان آشنا شوید و با آگاهی کامل، از حق و حقوقتان دفاع کنید.

سفته ضمانت حسن انجام کار: چرا و چگونه صادر می شود؟

سفته، یک سند تجاری است که خیلی ها آن را می شناسند. این سند در واقع یک تعهد کتبی است از طرف کسی که سفته را صادر می کند به کسی که آن را دریافت می کند. در این تعهد، صادرکننده قول می دهد که یک مبلغ مشخصی را در یک تاریخ خاص یا هر وقت که گیرنده سفته خواست، پرداخت کند. البته این روزها کاربرد سفته کمی تغییر کرده و بیشتر به عنوان یک ابزار ضمانت و تعهد استفاده می شود، نه فقط برای پرداخت پول.

چرا کارفرماها سفته می گیرند؟

وقتی می خواهید در جایی مشغول به کار شوید، ممکن است کارفرما از شما سفته ضمانت حسن انجام کار بخواهد. این کار دلایل مختلفی دارد:

• اعتماد و اطمینان: کارفرما می خواهد مطمئن شود که شما به وظایفتان متعهد هستید و کارتان را به درستی انجام می دهید. سفته یک جور تضمین برای این اعتماد است.
• حفظ اموال شرکت: اگر شما در کاری هستید که با اموال یا اطلاعات مهم شرکت سر و کار دارید، سفته می تواند تضمینی برای محافظت از آن ها باشد. مثلاً یک حسابدار که به اسناد مالی دسترسی دارد یا یک راننده که ماشین شرکت زیر دستش است.
• تعهد کاری: سفته می تواند تضمین کند که شما به تعهدات کاری و قرارداد استخدامی تان پایبند می مانید و بی دلیل کار را رها نمی کنید یا به شرکت ضرر نمی زنید.

جایگاه قانونی اخذ سفته چیست؟

شاید برایتان سوال باشد که آیا این کار قانونی است؟ راستش را بخواهید، در قانون کار ما ماده مشخصی که صراحتاً درباره اخذ سفته حرف بزند، وجود ندارد. یعنی نه ممنوع شده و نه کاملاً الزامی است. اما اگر بین کارگر و کارفرما توافقی برای دادن سفته وجود داشته باشد و این توافق در قرارداد کاری هم ذکر شده باشد، از نظر قانونی مشکلی پیش نمی آید. اما خب، از نظر اخلاقی خیلی ها این کار را نمی پسندند، چون ممکن است به کارگر فشار بیاید و او از روی اجبار سفته بدهد.

نکات کلیدی موقع تحویل سفته به کارفرما

اگر قرار شد سفته ای را به کارفرما تحویل دهید، حواستان به این نکات خیلی مهم باشد تا بعداً پشیمان نشوید:

1. هیچ وقت سفته سفید امضا ندهید: این یکی شاید مهمترین نکته باشد. حتماً و حتماً روی سفته دلیل صدور آن را بنویسید؛ مثلاً: این سفته بابت ضمانت حسن انجام کار آقای/خانم (نام و نام خانوادگی) در شرکت (نام شرکت) صادر شده است. یا بابت تضمین قرارداد شماره …. اگر سفته سفید امضا باشد و در قرارداد کاری هم اشاره ای به آن نشده باشد، کارفرما می تواند آن را به راحتی نقد کند و شما هیچ مدرکی برای اثبات اینکه سفته فقط برای ضمانت بوده، نخواهید داشت.
2. مشخصات گیرنده را بنویسید: نام شرکت یا شخص کارفرما را به وضوح روی سفته قید کنید تا مشخص باشد سفته در وجه چه کسی صادر شده.
3. تاریخ صدور و مبلغ را کامل کنید: تاریخ دقیق صدور سفته و مبلغ اسمی آن (هم به عدد و هم به حروف) را بنویسید. این کار، سندیت سفته را بالا می برد.
4. کپی و رسید اولیه بگیرید: بعد از اینکه سفته را تکمیل و امضا کردید، حتماً یک کپی از آن بگیرید و از کارفرما بخواهید آن را امضا و مهر کند. همچنین یک رسید کتبی بابت دریافت سفته از کارگر از کارفرما بگیرید. این مدارک، در صورت بروز هر مشکلی، سند محکمی برای شما خواهند بود. ته برگ سفته هم یک جور رسید اولیه است؛ آن را پیش خودتان نگه دارید.
5. در قرارداد کار قید شود: حتماً در قرارداد کاری تان، به موضوع سفته ضمانت اشاره کنید. شماره سفته، مبلغ، دلیل دریافت (مثلاً ضمانت حسن انجام کار) و شرایط بازگرداندن آن باید در قرارداد ذکر شود.

با رعایت این نکات، تا حد زیادی می توانید از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنید و خیالتان بابت سفته ای که دست کارفرما داده اید، راحت باشد.

هیچ وقت سفته را به صورت سفید امضا به کارفرما تحویل ندهید و حتماً روی آن قید کنید که بابت ضمانت حسن انجام کار صادر شده است.

زمان موعود: چه زمانی کارفرما باید سفته را به کارگر بازگرداند؟

سفته ضمانت، همانطور که از اسمش پیداست، برای یک هدف مشخص و در یک بازه زمانی خاص اعتبار دارد. وقتی این بازه زمانی یا این هدف به پایان برسد، دیگر دلیلی برای باقی ماندن سفته نزد کارفرما وجود ندارد و باید به صاحبش برگردانده شود. فکرش را بکنید، یک امانت دست کسی داده اید؛ وقتی کارتان با آن امانت تمام شد، باید پسش بگیرید، مگر نه؟ سفته هم دقیقاً همین حکم را دارد.

پایان همکاری، پایان امانت

معمولاً مهمترین زمان برای بازپس گیری سفته، وقتی است که همکاری شما با کارفرما به هر دلیلی تمام می شود. این پایان همکاری می تواند به شکل های مختلفی اتفاق بیفتد:

• اتمام مدت قرارداد: اگر قرارداد شما موقت بوده و مدت آن به پایان رسیده است.
• استعفا: شما تصمیم گرفته اید از کارتان استعفا دهید و فرآیند تسویه حساب انجام شده است.
• اخراج: اگر کارفرما به همکاری با شما پایان داده است و شما تسویه حساب کرده اید.

در تمام این حالت ها، بعد از اینکه تعهدات کاری شما به طور کامل انجام شده و تسویه حساب مالی هم صورت گرفته است، کارفرما دیگر دلیلی برای نگهداری سفته شما ندارد و موظف است آن را به شما بازگرداند.

تغییر مسئولیت ها یا موقعیت شغلی

گاهی اوقات هم ممکن است در طول همکاری، موقعیت شغلی شما یا مسئولیت هایتان طوری تغییر کند که دیگر نیازی به آن سفته ضمانت اولیه نباشد. مثلاً شما از بخشی که با اموال مهم شرکت سر و کار داشتید، به بخش دیگری منتقل می شوید که این نوع ضمانت در آنجا لازم نیست. در این شرایط هم، شما حق دارید درخواست بازپس گیری سفته خود را مطرح کنید. مهم این است که آن علت صدور سفته که روی آن نوشته اید (مثلاً ضمانت حسن انجام کار)، دیگر موضوعیت نداشته باشد.

یک نکته خیلی مهم این است که تا وقتی سفته به شما برگردانده نشده، آن سند هنوز امانت نزد کارفرماست. این یعنی کارفرما حق ندارد از آن سوءاستفاده کند یا آن را به اجرا بگذارد، مگر اینکه بتواند ثابت کند شما واقعاً به شرکت خسارت زده اید و این خسارت از روی عمد یا قصور جدی بوده است. وگرنه، سفته باید مثل یک امانت عزیز، صحیح و سالم به شما پس داده شود.

چرا دریافت رسید تحویل سفته به کارگر ضروری است؟

فرض کنید کارتان با موفقیت در یک شرکت تمام شده و کارفرما هم قول داده سفته تان را پس بدهد. شما سفته را می گیرید، دست می دهید و خوش و خرم جدا می شوید. اما بعداً، خدای نکرده، کارفرما ادعا می کند سفته را پس نداده و یا حتی آن را به اجرا می گذارد! آن وقت است که شما می مانید و یک مشکل بزرگ. اینجاست که اهمیت یک برگ کاغذ به اسم رسید تحویل سفته به کارگر یا همان رسید استرداد سفته خودش را نشان می دهد.

این رسید، فقط یک کاغذ ساده نیست؛ یک سند حقوقی محکم است که از شما در برابر اتفاقات ناخوشایند محافظت می کند. بیایید ببینیم چرا این رسید این قدر حیاتی است:

1. اثبات قانونی بازپس گیری سفته: این رسید، تنها مدرک رسمی و قانونی شماست که ثابت می کند شما سفته خود را از کارفرما پس گرفته اید. بدون آن، اثبات اینکه سفته دست شما برگشته، ممکن است خیلی سخت و پیچیده شود.
2. جلوگیری از هرگونه ادعای آتی کارفرما: وقتی شما رسید امضا شده از کارفرما دارید، دیگر او نمی تواند ادعا کند که سفته را به شما نداده است. این رسید جلوی هرگونه سوءاستفاده یا ادعای دروغین را می گیرد.
3. حفظ حقوق و منافع کارگر در مراجع قضایی: اگر کار به شکایت و دادگاه بکشد، این رسید یک برگ برنده مهم برای شماست. دادگاه بر اساس این سند، حق را به شما می دهد و از منافعتان دفاع می کند. بدون آن، ممکن است حرف شما در برابر حرف کارفرما، وزن کافی نداشته باشد.
4. آرامش خاطر شما: شاید از همه مهمتر، آرامشی است که این رسید برای شما به ارمغان می آورد. وقتی رسید دارید، دیگر لازم نیست نگران باشید که مبادا روزی سفته تان دردسرساز شود. خیالتان راحت است که سند ضمانتتان به سلامت به شما برگشته است.

تفاوت رسید دریافت سفته (توسط کارفرما) و رسید تحویل سفته (به کارگر)

این دو تا رسید خیلی شبیه هم به نظر می رسند، اما کارکردشان فرق می کند و نباید با هم اشتباه گرفته شوند:

• رسید دریافت سفته (توسط کارفرما): این رسید اول کار، زمانی که شما سفته را به کارفرما تحویل می دهید، صادر می شود. کارفرما در این رسید تایید می کند که سفته را با مشخصات خاص از شما دریافت کرده است. این رسید برای شما مهم است که ثابت کنید سفته ای داده اید و این سفته بابت چه چیزی بوده است.
• رسید تحویل سفته (به کارگر): این رسید در پایان کار، وقتی کارفرما سفته را به شما تحویل می دهد، صادر می شود. در این رسید، شما و کارفرما تایید می کنید که سفته اصلی به دست شما برگشته است. این رسید اهمیت فوق العاده ای دارد چون نشان می دهد مسئولیت آن سفته از دوش شما برداشته شده است.

پس حواستان باشد که موقع بازپس گیری سفته، حتماً روی رسید تحویل سفته به کارگر یا رسید استرداد سفته تاکید کنید و آن را تکمیل و امضا شده دریافت کنید. این کار، آینده حقوقی شما را تضمین می کند.

گام به گام: فرآیند صحیح بازپس گیری سفته از کارفرما

پس گرفتن سفته از کارفرما، چیزی نیست که بخواهید سرسری از کنارش رد شوید. این کار نیاز به دقت و رعایت یک سری مراحل دارد تا مطمئن شوید همه چیز درست پیش می رود و هیچ مشکلی برایتان پیش نمی آید. بیایید با هم قدم به قدم ببینیم چطور باید این کار را انجام دهید:

گام اول: درخواست رسمی استرداد سفته

شاید فکر کنید یک درخواست شفاهی کافی است، اما بهتر است کار را رسمی تر پیش ببرید. درخواست کتبی و ثبت شده، سند محکمی برای شماست:

• درخواست کتبی: یک نامه رسمی به کارفرما بنویسید و در آن، با ذکر مشخصات کامل سفته (شماره سریال، مبلغ، تاریخ صدور، علت صدور) درخواست کنید سفته تان را برگرداند. تاریخ پایان همکاری و انجام تسویه حساب را هم در نامه ذکر کنید.
• ثبت و تایید: این نامه را با پست سفارشی یا اظهارنامه قضایی برای کارفرما بفرستید. یا اگر حضوری تحویل می دهید، از کارفرما بخواهید یک کپی از نامه شما را با امضا و تاریخ رسید شد به شما بدهد. این کار ثابت می کند که شما درخواست تان را مطرح کرده اید.

این درخواست رسمی، نقطه شروع فرآیند بازپس گیری است و اهمیت زیادی دارد. اگر بعدها مشکلی پیش بیاید، می توانید به همین درخواست استناد کنید.

گام دوم: هماهنگی برای تحویل سفته

بعد از درخواست، باید با کارفرما برای زمان و مکان تحویل سفته هماهنگ کنید. سعی کنید یک قرار مشخص بگذارید. بهتر است این قرار در محل شرکت و در ساعات کاری باشد تا اگر نیاز به شاهد یا مدرکی بود، دستتان بازتر باشد. اگر نماینده کارفرما برای تحویل سفته حاضر می شود، مطمئن شوید که او اختیار قانونی برای این کار را دارد (مثلاً مدیر منابع انسانی یا کسی که از طرف شرکت امضا و مهر دارد).

گام سوم: بررسی دقیق سفته هنگام دریافت

مهمترین بخش ماجرا همین جاست! وقتی سفته به دستتان رسید، عجله نکنید. با دقت زیاد آن را بررسی کنید:

• مطابقت مشخصات: اول از همه، مطمئن شوید سفته ای که به شما پس داده می شود، همان سفته ای است که شما داده بودید. شماره سریال، مبلغ اسمی، تاریخ صدور و مشخصات گیرنده (کارفرما) را با کپی یا ته برگ سفته ای که خودتان دارید، مقایسه کنید.
• اصل سفته باشد: اطمینان حاصل کنید که اصل سفته را دریافت می کنید، نه یک کپی یا عکس از آن. فقط اصل سفته است که ارزش قانونی دارد.
• سلامت فیزیکی: سفته را از نظر سلامت فیزیکی بررسی کنید. نباید هیچ گونه خدشه، پارگی، دستکاری یا علامت مشکوکی روی آن باشد. مطمئن شوید که سفته کاملاً سالم و بدون نقص است.
• اطمینان از خالی بودن بخش های ناخواسته: دوباره تاکید می کنیم، بررسی کنید که بخش تاریخ سررسید یا سایر بخش هایی که نباید تکمیل می شدند، همچنان خالی باشند یا به درستی بابت ضمانت حسن انجام کار نوشته شده باشد.

گام چهارم: تکمیل و امضای رسید تحویل سفته به کارگر

حالا نوبت به قلب ماجرا می رسد: تکمیل و امضای رسید. این رسید باید تمام جزئیات سفته و فرآیند تحویل را در بر بگیرد:

• مشخصات کامل: تمام مشخصات خودتان (نام، نام خانوادگی، کد ملی، نشانی)، مشخصات کامل کارفرما (نام شرکت/شخص، شماره ثبت/کد ملی، نشانی) و مشخصات دقیق سفته استردادی (شماره سریال، مبلغ به عدد و حروف، تاریخ صدور، علت صدور) را در فرم رسید وارد کنید.
• متن تایید: یک متن واضح در رسید بنویسید که هر دو طرف تایید کنند سفته اصلی با مشخصات فوق، سالم و بدون خدشه، از سوی کارفرما به کارگر تحویل و توسط کارگر دریافت گردید.
• امضا و مهر: کارفرما یا نماینده قانونی او باید رسید را امضا و مهر شرکت را روی آن بزند. شما هم باید رسید را امضا کنید و بهتر است اثر انگشت هم بزنید.
• دو نسخه: حتماً و حتماً از رسید دو نسخه تهیه کنید. یک نسخه نزد شما بماند و یک نسخه نزد کارفرما. هر دو نسخه باید دقیقاً یکسان باشند و توسط هر دو طرف امضا شوند.

گام پنجم: ابطال سفته (اختیاری اما توصیه شده)

بعد از اینکه سفته را دریافت کردید و رسید هم دستتان آمد، برای اطمینان خاطر صد در صد، می توانید سفته را باطل کنید. این کار اختیاری است، اما جلوی هرگونه سوءتفاهم احتمالی را می گیرد:

• روش های ابطال: می توانید روی سفته با یک خودکار قرمز یا ماژیک، عبارت باطل شد یا فاقد اعتبار را بنویسید. برخی هم ترجیح می دهند سفته را به قطعات کوچک پاره کنند.
• چرا مفید است؟ ابطال سفته تضمین می کند که این سند دیگر هیچ ارزش قانونی برای وصول ندارد و هیچ کس نمی تواند از آن استفاده کند.

با رعایت دقیق این مراحل، می توانید با خیال راحت سفته ضمانتتان را پس بگیرید و از حقوق خود محافظت کنید.

نمونه فرم رسید تحویل سفته به کارگر (رسید استرداد سفته ضمانت)

برای اینکه فرآیند پس گرفتن سفته برایتان راحت تر باشد، داشتن یک فرم استاندارد برای رسید تحویل سفته به کارگر (یا همان رسید استرداد سفته ضمانت) خیلی کمک کننده است. این فرم باید تمام اطلاعات لازم را داشته باشد تا از هرگونه سوءتفاهم در آینده جلوگیری کند. در ادامه، بخش های مهمی که یک چنین فرمی باید داشته باشد را به شما معرفی می کنیم. هرچند ما نمی توانیم لینک دانلود مستقیم ارائه کنیم، اما با این توضیحات، می توانید خودتان یک فرم دقیق آماده کنید:

عنوان فرم: رسید استرداد سفته ضمانت حسن انجام کار

این عنوان باید به وضوح هدف سند را مشخص کند.

بخش های فرم و توضیحات کامل برای هر بخش:

یک فرم جامع رسید استرداد سفته، معمولاً شامل موارد زیر است:

1. تاریخ:
   • تاریخ تحویل سفته به کارگر: روز، ماه و سالی که سفته به کارگر بازگردانده می شود. این تاریخ بسیار مهم است.
2. مشخصات کامل کارفرما (تحویل دهنده سفته):
   • نام شرکت/موسسه: نام کامل و دقیق شرکت یا مجموعه ای که سفته را پس می دهد.
   • شماره ثبت/کد ملی کارفرما (شخص حقیقی): اگر کارفرما شخص حقیقی است، کد ملی و اگر حقوقی است، شماره ثبت شرکت.
   • نشانی کامل: آدرس دقیق و شماره تماس شرکت یا محل کارفرما.
   • نماینده قانونی (در صورت وجود): در صورتی که سفته توسط نماینده شرکت تحویل می شود، نام و سمت نماینده باید ذکر شود.
3. مشخصات کامل کارگر (دریافت کننده سفته):
   • نام و نام خانوادگی: نام و نام خانوادگی کامل کارگر.
   • نام پدر: نام پدر کارگر برای احراز هویت.
   • شماره ملی: کد ملی ده رقمی کارگر.
   • شماره شناسنامه و محل صدور: برای هویت دقیق تر.
   • تاریخ تولد: تاریخ تولد کارگر.
   • نشانی کامل و شماره تماس: آدرس دقیق و شماره تماس کارگر.
4. مشخصات سفته استردادی: این بخش قلب فرم است و باید با دقت بسیار بالا تکمیل شود.
   • شماره سریال سفته: شماره منحصر به فرد سفته که معمولاً در بالای آن نوشته شده است.
   • مبلغ اسمی سفته به عدد و حروف: مبلغی که روی سفته نوشته شده است، هم به ریال (عدد) و هم به حروف (مثلاً: صد میلیون ریال).
   • تاریخ صدور سفته: تاریخی که سفته برای اولین بار صادر و به کارفرما تحویل داده شده بود.
   • علت صدور سفته: باید به وضوح قید شود (مثلاً: بابت ضمانت حسن انجام کار و تعهدات قراردادی). این قسمت باید دقیقاً همان چیزی باشد که روی خود سفته نوشته شده است.
   • در وجه چه کسی صادر شده بود: نام شرکت یا شخصی که سفته در وجه او صادر شده بود.
   • سایر توضیحات: هرگونه قید و شرط خاصی که روی سفته نوشته شده بود (مثلاً عدم امکان ظهرنویسی).
5. متن تایید تحویل و دریافت:
   • این بخش شامل یک جمله یا پاراگراف کوتاه است که به وضوح تایید می کند سفته اصلی با مشخصات ذکر شده در بالا، در تاریخ مشخص، به صورت سالم و بدون هیچ گونه ادعا یا ایرادی، توسط کارفرما به کارگر تحویل و توسط کارگر دریافت گردیده و بدینوسیله تمامی تعهدات کارگر نسبت به سفته مذکور پایان یافته تلقی می شود.
6. امضا و مهر:
   • محل امضا و مهر کارفرما/نماینده قانونی: باید شامل نام و نام خانوادگی امضاکننده، سمت و مهر رسمی شرکت باشد.
   • محل امضا و اثر انگشت کارگر: کارگر نیز باید فرم را امضا کرده و اثر انگشت خود را ثبت کند تا تایید دریافت سفته توسط او مستند شود.
7. شاهدین (در صورت نیاز و امکان):
   • محل امضا و مشخصات دو نفر شاهد (که ترجیحاً از طرفین دعوا نباشند) می تواند به اعتبار سند اضافه کند، اگرچه اجباری نیست.

تهیه این فرم در دو نسخه یکسان و امضای هر دو نسخه توسط هر دو طرف (کارفرما و کارگر) و نگهداری یک نسخه توسط هر کدام، ضروری است. این سند، ضمانت قانونی شما برای آینده است.

چالش ها و اقدامات قانونی در صورت عدم استرداد سفته

حالا فرض کنید که همکاری تان با کارفرما تمام شده، شما درخواست بازپس گیری سفته را داده اید، اما کارفرما به هر دلیلی از برگرداندن آن شانه خالی می کند. اینجاست که اوضاع کمی پیچیده می شود و شما باید بدانید که چه راهکارهای قانونی پیش رو دارید. البته اول از همه، سعی کنید با آرامش و از طریق گفتگو موضوع را حل کنید. اما اگر نشد، باید وارد فاز قانونی شوید.

تذکر کتبی و رسمی به کارفرما

اولین قدم، محکم کاری از طریق ارسال یک تذکر رسمی است:

• ارسال اظهارنامه قضایی: می توانید از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیک، یک اظهارنامه قضایی برای کارفرما ارسال کنید. در این اظهارنامه، با ذکر مشخصات سفته و دلیل صدور آن (ضمانت حسن انجام کار)، از کارفرما بخواهید ظرف مهلت مشخصی سفته را به شما بازگرداند و اعلام کنید در صورت عدم استرداد، اقدامات قانونی لازم را انجام خواهید داد. اظهارنامه، یک سند رسمی است که ثابت می کند شما رسماً درخواست خود را مطرح کرده اید.
• نامه رسمی با رسید: اگر نمی خواهید مستقیماً وارد فاز قضایی شوید، یک نامه رسمی با سربرگ (اگر امکانش را دارید) به کارفرما بنویسید و تمام موارد ذکر شده در اظهارنامه را در آن قید کنید. این نامه را با پست سفارشی ارسال کرده و رسید پستی را نگهداری کنید یا حضوری به شرکت تحویل دهید و از مسئول مربوطه بخواهید زیر کپی نامه تان را با ذکر تاریخ امضا و مهر کند.

این گام ها نشان می دهد که شما برای حل مسالمت آمیز و قانونی مشکل، تلاش کرده اید.

مراجعه به اداره کار و طرح شکایت

اگر تذکرهای شما اثری نداشت و کارفرما همچنان سفته را برنگرداند، می توانید به اداره کار مراجعه کنید. هرچند سفته یک سند تجاری است و معمولاً موضوع آن در صلاحیت دادگاه های عمومی است، اما از آنجایی که سفته در اینجا در راستای یک رابطه کارگری و کارفرمایی صادر شده، اداره کار می تواند در حل این اختلاف کمک کند:

• مراحل: به اداره کار محل کار خود مراجعه کرده و درخواست تشکیل جلسه حل اختلاف بدهید. در این جلسه، کارشناس اداره کار سعی می کند با گفتگو و ارائه راه حل، موضوع را حل و فصل کند.
• مستندات لازم: برای این مرحله، حتماً مدارک اولیه خودتان را ببرید؛ از جمله: کپی قرارداد کار (که در آن به سفته اشاره شده باشد)، کپی سفته ای که در ابتدا به کارفرما داده بودید، رسید اولیه دریافت سفته توسط کارفرما (اگر دارید)، و کپی اظهارنامه یا نامه رسمی که برای درخواست استرداد سفته ارسال کرده بودید.

اداره کار ممکن است کارفرما را ملزم به بازگرداندن سفته کند یا در صورت عدم توافق، گواهی عدم سازش صادر کرده و شما را به مراجع قضایی هدایت کند.

اقامه دعوی کیفری خیانت در امانت

اگر کارفرما سفته را پس ندهد و خصوصاً اگر از آن سوءاستفاده کند (مثلاً آن را به اجرا بگذارد)، مرتکب جرم خیانت در امانت شده است. این جرم، جنبه کیفری دارد و مجازات قانونی مشخصی برای آن در نظر گرفته شده است:

• شرایط اثبات جرم: برای اثبات خیانت در امانت، شما باید نشان دهید که:
  • سفته به عنوان امانت به کارفرما سپرده شده بود (مدارک اولیه مثل کپی سفته با قید ضمانت حسن انجام کار و اشاره در قرارداد کار اینجا بسیار مهم است).
  • کارفرما قصد سوءاستفاده از آن را داشته (مثلاً آن را نقد کرده یا حاضر به بازگرداندن آن نیست).
  • سفته به شما خسارت وارد کرده یا پتانسیل ورود خسارت را دارد.
• مجازات قانونی: در صورت اثبات جرم خیانت در امانت، کارفرما می تواند به مجازات حبس (از شش ماه تا سه سال) محکوم شود.
• مدارک مورد نیاز: کپی سفته اولیه، ته برگ سفته، قرارداد کار، اظهارنامه یا نامه های رسمی ارسالی، و هرگونه مدرک دیگری که نشان دهنده رابطه امانی و خودداری کارفرما از استرداد باشد.

این مسیر می تواند زمان بر و دشوار باشد و نیاز به مشورت با وکیل متخصص دارد.

اقامه دعوی حقوقی مطالبه استرداد سند

در برخی موارد، ممکن است نتوانید قصد سوءاستفاده (رکن اصلی خیانت در امانت) را اثبات کنید. در این حالت، می توانید دعوای حقوقی مطالبه استرداد سند را مطرح کنید. این دعوا از جنبه حقوقی، کارفرما را ملزم می کند که سفته را به شما بازگرداند. مجازات حبس ندارد، اما حکم دادگاه می تواند کارفرما را به پس دادن سفته مجبور کند.

نکات مهم: نقش مدارک اولیه در اثبات ادعا

در تمام این مراحل، مدارکی که شما در زمان تحویل سفته به کارفرما (مثل کپی سفته امضا شده توسط کارفرما و ته برگ سفته) جمع آوری کرده اید، نقش حیاتی دارند. این مدارک، اصلی ترین سند شما برای اثبات ادعایتان در هر مرجع قانونی هستند. پس، هرگز این مدارک را گم نکنید و از آن ها به خوبی محافظت کنید.

همیشه بهترین راه، پیشگیری است. با رعایت نکات اولیه در زمان تحویل سفته و اصرار بر دریافت رسید معتبر در زمان بازپس گیری، می توانید جلوی بسیاری از این چالش ها را بگیرید. اما اگر مشکلی پیش آمد، بدانید که راهکارهای قانونی برای احقاق حق شما وجود دارد.

اگر کارفرما سفته را پس نداد یا از آن سوءاستفاده کرد، می توانید از طریق ارسال اظهارنامه قضایی، مراجعه به اداره کار، یا طرح دعوی کیفری خیانت در امانت (و یا حقوقی مطالبه استرداد سند) حق خود را پیگیری کنید.

جمع بندی و نتیجه گیری: با آگاهی از حقوق خود، آسوده خاطر باشید

در پایان، باید بگوییم که سفته ضمانت حسن انجام کار، مثل یک شمشیر دولبه می ماند؛ اگرچه برای کارفرما تضمین کننده تعهدات شماست، اما برای شما هم می تواند منبع نگرانی باشد، مگر اینکه کاملاً آگاه و محتاط باشید. دیدیم که این روزها، درخواست سفته برای استخدام، یک رویه رایج در بسیاری از شرکت هاست. اما شما به عنوان کارگر یا کارمند، با رعایت چند نکته ساده و در عین حال حیاتی، می توانید از بروز مشکلات بزرگ و پیچیدگی های حقوقی جلوگیری کنید و آسودگی خاطر داشته باشید.

خلاصه نکات کلیدی برای بازپس گیری ایمن و قانونی سفته:

1. سفته سفید امضا ندهید: مهمترین قانون این است که حتماً روی سفته قید کنید که بابت ضمانت حسن انجام کار صادر شده و تمام بخش های مربوط به مبلغ و مشخصات را پر کنید.
2. کپی و رسید اولیه بگیرید: وقتی سفته را تحویل کارفرما می دهید، حتماً یک کپی از سفته بگیرید که کارفرما آن را امضا کرده و همچنین یک رسید بابت تحویل سفته به او دریافت کنید. ته برگ سفته را هم پیش خودتان نگه دارید.
3. جزئیات در قرارداد کار: مطمئن شوید که در قرارداد کار، به شماره سریال سفته، مبلغ آن و علت دریافتش و همچنین زمان بازگرداندن آن اشاره شده است.
4. درخواست رسمی برای استرداد: وقتی همکاری تان تمام شد، با یک نامه رسمی یا اظهارنامه قضایی، درخواست بازگرداندن سفته را مطرح کنید.
5. رسید تحویل سفته را بگیرید: این مرحله طلایی است! وقتی سفته را پس می گیرید، حتماً یک رسید تحویل سفته به کارگر استاندارد را تکمیل و از کارفرما امضا و مهر بگیرید و نسخه خودتان را با دقت نگهداری کنید. سفته را هم دقیق بررسی کنید که اصل باشد و سالم.
6. ابطال سفته: برای اطمینان بیشتر، می توانید سفته را پس از دریافت، باطل کنید تا دیگر هیچ کاربردی نداشته باشد.

با انجام این کارها، شما نه تنها حقوق قانونی خود را حفظ می کنید، بلکه با آگاهی کامل از فرآیند، می توانید با آرامش بیشتری در محیط کارتان حاضر شوید و تمرکزتان را روی رشد و پیشرفت شغلی تان بگذارید. یادتان باشد، آگاهی و اقدام به موقع، بهترین سپر دفاعی شما در برابر مشکلات احتمالی است. و اگر در مسیر، با موارد پیچیده یا خاصی روبرو شدید، حتماً با یک مشاور حقوقی متخصص مشورت کنید تا بهترین راهکار را به شما نشان دهد. به امید دنیای کاری امن و عادلانه برای همه!