ایران «کارت معامله» چین با ترامپ می شود؟/توافق تهران و واشنگتن به ضرر چین و روسیه/اگر ترامپ همه این اقدامات را عملی کند…

جواد مرشدی: سال ها از کلید خوردن افزایش تعرفه ها و جنگ تجاری می گذرد و حالا با روی کار آمدن دوباره ترامپ این تقابل رنگ و بوی بیشتری به خود گرفته و ظاهرا آتش جنگ تجاری افروخته تر شده است.آتشی که بیشتر دامن چین را گرفته و حالا باید دید با گرایشی که روسیه به آمریکا پیدا کرده و شکاف ایجاد شده آیا چین از کارت ایران برای معامله با آمریکا استفاده خواهد کرد.

این پرسش دور از ذهن نیست که ترامپ که سودای جایزه صلح نوبل را در سر می پروراند در تحقق برخی وعده های خود از جمله صلح غزه موفق بوده ولی آیا خواهد توانست رقبایی همچون چین را در جنگ تجاری مغلوب سیاست های خود کند.

خبرگزاری “سوشال لند ” در گفتگو با اسفندیار خدایی کارشناس و تحلیل گر مسائل آمریکا به این موضوع پرداخته است که در ادامه می خوانیم:

اگر ترامپ همه این اقدامات را عملی کند در امپراتوری های بزرگ تاریخ بی نظیر خواهد بود

اسفندیارخدایی با برشمردن اقدامات ترامپ مبنی بر وعده های بزرگی که داده و قرار است گرینلند را به خاک آمریکا ضمیمه کند کانادا را ایالت پنجاه و یکم آمریکا کند کانال پاناما را تحت کنترل آمریکا درآورد دو میلیون نفر ساکنین غزه را به طور مسالمت آمیز اخراج کند و نوار غزه را تحت کنترل آمریکا درآورد در داخل کشورش میلیون ها مهاجر غیرقانونی را از آمریکا اخراج کند از سویی تعرفه های سنگین بر چین مکزیک اروپا کانادا و سایر شرکای تجاری آمریکا تحمیل کند و برنامه هسته ای ایران را با یک توافق و احیاناً با یک حمله نظامی محدود متوقف کند به “https://www.khabaronline.ir/news/2034998/سوشال لند”گفت: «اگر ترامپ این قول های بلندپروازانه و بی سابقه را محقق کند بدون شک در تاریخ آمریکا ماندگار خواهد شد و در ردیف روسای جمهور بزرگی مثل جورج واشنگتن و آبراهام لینکلن قرار خواهد گرفت. اما آنچه این برنامه ها را جالبتر می کند اینکه او قول داده بدون توسل به جنگ این اهداف را محقق کند؛ چرا که ترامپ امیدوار است که جایزه صلح نوبل را نیز از آن خود کند. در صورت تحقق این وعده ها وسعت آمریکا بیش از دو برابر خواهد شد و اقتصادی و قدرت سیاسی این کشور به جایگاهی افسانه ای خواهد رسید که در امپراتوری های بزرگ تاریخ بی نظیر خواهد بود. با این اوصاف مردم آمریکا در انتخابات اخیر حق داشتند به او رأی بدهند تا شاید فقط بخشی از این قول ها عملی شود. نکته اینکه ترامپ بیشتر این وعده ها را پس از پیروزی در انتخابات رو کرد».

ترامپ بر خلاف بایدن مرد عمل است اما برخی وعده های ترامپ هرگز محقق نخواهد شد

این کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه ترامپ برخی از وعده ها را محقق کرده و یا در شرف نتیجه است گفت: «اما تحقق بسیاری از این قول ها احتمالاً هرگز ممکن نخواهد شد.وی ادامه داد ترامپ جنگ غزه را متوقف کرد و این وعده عملی شد و اعتباری بود که نشان داد که ترامپ بر خلاف بایدن مرد عمل است. همچنین جنگ اوکراین ظاهراً در مراحل پایانی قرار دارد. گرچه خاتمه دادن به این جنگها پس از سال ها خونریزی انتظار می رفت ولی بی انصافی است اگر نقش ترامپ را نادیده بگیریم».

این استاد مطالعات آمریکا در دانشگاه تهران با اذعان به اینکه اما ترامپ برخی از این وعده ها را هرگز محقق نخواهد کرد اظهار داشت: «گرچه رسیدن به مذاکراتی که برخی منافع آمریکا را در کانال پاناما و گرینلند تأمین کند غیرممکن نیست اما ضمیمه کردن کانادا به آمریکا هرگز واقع بینانه نیست حتی با جنگ نظامی و تجاری و سیاسی تمام عیار».

خدایی درمورد وعده ترامپ در خصوص جابجایی ساکنان غزه نیز به سوشال لند گفت: «دو میلیون نفر جمعیت ساکن غزه حتی با جنگ و نسل کشی هم جابه جا نخواهند شد. ترامپ می تواند با جنگ و زور غزه تخریب شده را  فقیرتر و بیابانی تر کند اما تبدیل غزه به “ریویرا”یی که ترامپ وعده داده غیر ممکن است».

ممکن است قدرت های بزرگ علیه آمریکا ائتلاف کنند

وی وعده اخراج میلیون ها مهاجر غیر قانونی از خاک آمریکا را بسیار دشوار دانست و افزود: «حتی اگر ترامپ موفق به کنترل مرزها شود و از ورود مهاجران جدید جلوگیری کند خروج گسترده مهاجران فعلی از آمریکا تأثیرات اقتصادی جدی خواهد داشت. چرا که بسیاری از صنایع این کشور به نیروی کار ارزان وابسته اند و خروج گسترده مهاجران می تواند به بحران اقتصادی منجر شود.»

این تحلیل گر روابط بین الملل درخصوص جبران کسری تجاری آمریکا با جنگ تجاری و تعرفه ای علیه چین اروپا کانادا مکزیک و سایر شرکای تجاری عمده آمریکا گفت: «مطابق منطق اقتصاد و سیاست هرگاه یک کشور وارد تقابل اقتصادی سیاسی و نظامی با سایر قدرت ها شود این قدرت ها به طور طبیعی با هم ائتلاف می کنند و منابع خود را برای مقابله با آن کشور به کار می گیرند.»

فرصت استراتژیک برای ایران/تهران می تواند از اختلاف واشنگتن با قدرت های بزرگ به نفع خود بهره اقتصادی ببرد

وی با اشاره به اینکه در این شرایط جنگ تجاری ترامپ می تواند یک فرصت استراتژیک برای ایران ایجاد کند اظهارداشت: «جنگ تجاری آمریکا با چین و سایر قدرت های اقتصادی فرصتی برای ایران فراهم کرده تا با گسترش همکاری های اقتصادی و دور زدن تحریم ها فشارهای واشنگتن را کاهش دهد. ایران می تواند با استفاده از اختلافات آمریکا با اروپا هند چین ژاپن کره جنوبی ویتنام و حتی ترکیه این کشورها را ترغیب کند که برای حفظ منافع اقتصادی خود مکانیزم های مالی و بانکی با استفاده از ارزهای غیر دلار را فعال تر کنند. همچنین با ارائه تخفیف های نفتی به چین هند و سایر کشورهایی که از سیاست های تجاری آمریکا آسیب دیده اند می تواند جریان فروش نفت خود را حفظ کند. استفاده از تجارت دوجانبه با ارزهای ملی به جای دلار می تواند محدودیت های مالی ناشی از تحریم ها را کاهش دهد. 

ایران می تواند هزینه اقدام نظامی را برای آمریکا افزایش دهد

از نظر امنیتی مشغولیت آمریکا در جنگ تجاری باعث کاهش تمرکز این کشور بر اقدام نظامی علیه ایران می شود. در این شرایط ایران می تواند با تحکیم روابط خود با گروه های منطقه ای هزینه هرگونه اقدام نظامی آمریکا را افزایش دهد. همچنین حفظ کنترل بر تنگه هرمز به عنوان یک اهرم فشار می تواند نقش بازدارنده ای در برابر تهدیدهای واشنگتن داشته باشد. این تحولات در مجموع به ایران امکان می دهد که در فضای جدید جهانی موقعیت اقتصادی و امنیتی خود را تثبیت کند.

وقتی ایران در اولویت نباشد آمریکا برای اهداف بزرگتر مثل مهار چین حاضر به معامله بهتری با ایران خواهد شد

به زعم این کارشناس مسائل آمریکا تقابل گسترده قدرت های بزرگ با آمریکا نه تنها می تواند اقتصاد این کشور را دچار مشکلات داخلی کند بلکه ممکن است به شکست جمهوری خواهان در انتخابات ۲۰۲۶ منجر شود و ترامپ را در سراشیبی سقوط قرار دهد. از سوی دیگر تمرکز ترامپ بر پرونده های متعدد مانند گرینلند کانادا پاناما غزه اوکراین چین مکزیک و اروپا باعث می شود که ایران در اولویت سیاست خارجی آمریکا قرار نگیرد. وقتی ایران در اولویت نباشد آمریکا برای نیل به اهداف بزرگتری که اولویت دارند مثل مهار چین حاضر به معامله بهتری با ایران خواهد شد و شانس بیشتری برای رسیدن به توافقی معقول برای جمهوری اسلامی فراهم خواهد شد.

توافق ایران و آمریکا به ضرر چین و روسیه است

خدایی دستیابی ترامپ به یک توافق با جمهوری اسلامی را به ضرر چین و روسیه برشمرد وعلت آن را ازدست دادن مهمترین کارت پکن و مسکو برای تعامل با آمریکا دانست.

ترامپ از سیاست های اسرائیل پیروی بی چون وچرا نمی کندهنر سیاست در این است که جمهوری اسلامی بتواند با درک این فرصت از آن به نفع خود استفاده کند

وی معتقد است ترامپ برخلاف بسیاری از سیاستمداران سنتی واشنگتن تحت تسلط لابی اسرائیل نیست. این برخلاف بسیاری پیش بینی های تحلیل گران ایرانی هم هست. ایران برای ترامپ اولویت نیست و این برای مخالفان جمهوری اسلامی ناامیدکننده است.

خدایی در پاسخ به چرایی این اگر ترامپ تحت تسلط لابی اسرائیل می بود افزود: «قاعدتاً مثل جرج بوش اولویت او تمرکز بر خاورمیانه و نابودسازی برنامه هسته ای ایران و مقابله با تهدیدات علیه اسرائیل بخصوص حماس در غزه و حزب الله در لبنان و انصارالله  در یمن می بود. اما اولویت ترامپ چین و کانادا و گرینلند و پاناما و مکزیک و اروپا و جبران کسری تجاری آمریکاست نه فدا کردن چندین تریلیون دلار بی حاصل در خاورمیانه. شواهد حکایت از آن دارد که ترامپ از سیاست های اسرائیل پیروی بی چون وچرا نمی کند و این برای ایران یک فرصت باشد. هنر سیاست در این است که جمهوری اسلامی بتواند با درک این فرصت از آن به نفع خود استفاده کند».

آمادگی ترامپ برای توافق با ایران

این کارشناس آمریکا با تکرار اینکه چنانچه جمهوری اسلامی با ترامپ به توافق برسد نه تنها چین و روسیه بلکه اسرائیل و برخی از رقبای منطقه ای ایران نیز در جرگه بازندگان این توافق قرار خواهند گرفت اظهار داشت: «طبیعی است که این کشورها برای جلوگیری از چنین توافقی اقدامات مختلفی انجام دهند. اما اگر به سیاست های کلی ترامپ و جنگ های اقتصادی و سیاسی او نگاه کنیم به نظر می رسد که او آماده است تا با ایران به توافق برسد و در ازای محدودیت های هسته ای در زمینه رفع تحریم ها اقداماتی انجام دهد.»

این یک فرصت بی نظیر برای ایران است که تهران باید آن را مدیریت کند

خدایی در پایان خاظر نشان کرد حتی اگر ایران و ترامپ نتوانند به یک توافق جامع مثل برجام دست یابند و فقط به یک توافق ضمنی برسند (مثل دوره بایدن) باز هم جنگ تجاری ترامپ علیه چین اروپا کانادا مکزیک و سایر کشورها یک فرصت بی نظیر برای جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. به شرط آنکه این فرصت به درستی مدیریت شود و ایران بتواند از این فرصت بدون افتادن در دام قدرت های خارجی بهره برداری کند.

۳۱۵ ۲۱۲